وجود طرح‌ها و الگوهای زیبا بر روی البسه و پارچه، ازجمله دلایلی هستند که افراد را به خرید لباس ترغیب می‌کنند. شاید شما هم فکر می‌کنید که این اشکال زیبا از الگوها و طرح‌ها که بر روی پارچه نقش بسته است، کار بسیار آسان و بی‌دردسری است؛ اما باید بگوییم که این ظرافت و زیبایی بر روی پارچه و رنگ‌های ماندگار بر روی آن، کار بسیار آسانی نیست. یکی از سنتی‌ترین روش‌های چاپ بر روی پارچه، چاپ باسمه است.
درصورتی‌که طرح و یا مدل مورد نظر خود را در بازار پیدا نکردید، می‌توانید دست‌به‌کار شوید. به کمک این روش چاپ بر روی پارچه می‌توانید به لباس‌ها و پارچه‌های ساده‌ی خود، طرح‌ها و رنگ‌های متنوع بدهید. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره‌ی این روش چاپ بیشتر آشنا شوید.
چاپ بر روی پارچه
برای تولید پارچه، مراحل مختلفی طی می‌شود. آخرین مرحله فرایند تولید پارچه، مربوط به چاپ پارچه و یا همان طرح و الگوی روی پارچه است. این طرح و الگو باید به‌گونه‌ای باشد که همیشه بر روی پارچه ماندگار باشد و براثر شستشو از بین نرود.
قبل از چاپ بر روی پارچه نیاز است تا طرح مورد نظر خود را مشخص کنید. امروزه برای انجام این مرحله، طرح‌ها را به‌صورت دیجیتالی و یا سنتی ایجاد می‌کنند. در مرحله بعد نیاز است تا برخی ویژگی‌ها مانند ابعاد، محل قرارگیری طرح بر روی پارچه و نحوه چیدمان آن را مشخص شود. همچنین بهتر است قبل از شروع فرآیند چاپ ازجمله چاپ باسمه پارچه را بشویید. چراکه پارچه در مراحل تولید ممکن است دارای مواد شیمیایی باشد. درنتیجه ممکن است هنگام چاپ بر روی پارچه، رنگ به داخل بافت پارچه نفوذ نکند.
رنگ مورد استفاده در چاپ پارچه، از دیگر ویژگی‌هایی است که در مراحل چاپ باید به آن توجه داشت. این رنگ اغلب با یک نوع چسب ضخیم که خاصیت پایدارکننده دارد، ترکیب می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود تا رنگ شما در این مرحله ثابت بوده و به نقاط دیگر پارچه نفوذ نکند.
روش‌های کلی چاپ بر روی پارچه
بحث چاپ و رنگ بر روی پارچه ازجمله چاپ باسمه بسیار اهمیت دارد. چراکه اکثر مردم برای انتخاب پارچه، پارچه‌های طرح دار باکیفیت را نسبت به پارچه‌های ساده ترجیح می‌دهند. فرایند چاپ پارچه‌هایی که دارای اشکال مختلف هستند، راحت و آسان نیست. به این دلیل که برای پیاده‌سازی این طرح‌ها بر روی پارچه‌های مختلف، نیاز به رنگ‌های مخصوص هر نوع پارچه است. از طرفی دیگر این طرح‌ها باید به‌گونه‌ای باشند که بدون هیچ به‌هم‌ریختگی و به‌صورت واضح بر روی پارچه نقش ببندند.
به‌طورکلی از سه روش چاپ برای چاپ طرح بر روی پارچه استفاده می‌شود. این روش‌ها شامل:
-
چاپ مستقیم پارچه (Direct printing):
درصورتی‌که رنگ و یا رنگ‌دانه، به‌طور مستقیم بر روی پارچه پیاده شود، این نوع چاپ را چاپ مستقیم می‌گوییم. درواقع در این روش طرح و یا شکل مورد نظر شما به‌صورت مستقیم و توسط دست و یا دستگاه چاپ پارچه، بر روی پارچه نقش می‌بندد.
-
چاپ مقاوم (Resist printing):
چاپ‌هایی مانند چاپ رنگرزی گره‌ای و چاپ مقاوم مومی (باتیک) ازجمله این نوع چاپ‌ها است. در این روش کافی است تا قسمت‌هایی که نمی‌خواهید رنگ بگیرد، به کمک خمیر بپوشانید. سپس روی پارچه را رنگ کنید. ازآنجایی‌که این خمیر در برابر رنگ، مقاوم است، قسمت‌های پوشیده شده با خمیر رنگ نمی‌گیرد. درنتیجه فقط قسمت‌های خالی از خمیر، رنگ مورد نظر شمارا به خود می‌گیرد.
-
چاپ تخلیه (Discharge printing):
همان‌طور که از نام این روش مشخص است، قسمت‌های قابل حذف را بر روی پارچه‌ای که به‌طور کامل رنگ‌شده است، مشخص می‌کنید. سپس به کمک مواد شیمیایی، این رنگ‌ها را از روی پارچه از بین می‌برید.
تکنیک‌های چاپ پارچه
ازجمله بهترین روش‌های چاپ بر روی پارچه شامل چاپ اسکرین، چاپ شابلون (استنسیل)، چاپ باسمه (Block printing)، ، چاپ با انتقال گرما و یا انتقال حرارت، چاپ DTG، چاپ با پرینترهای جوهرافشان، چاپ سابلیمیشن و… است.
برای انجام این تکنیک‌های چاپ بر روی پارچه، نوع مواد به‌کاررفته در آن بسیار اهمیت دارد. به‌عنوان‌مثال قابلیت جذب جوهر در پارچه‌های مصنوعی، در مقایسه با پارچه‌های طبیعی، بسیار متفاوت است. این ویژگی باعث می‌شود تا نتیجه‌ی کار نیز متفاوت باشد.
از طرفی دیگر نوع خروجی کار نیز بر روی انتخاب نوع تکنیک چاپ و نوع پارچه بسیار تأثیرگذار است. به‌عنوان‌مثال اگر قصد چاپ بنر در خیابان را دارید، بهتر است پارچه‌ای را انتخاب کنید که در برابر پارگی و تغییرات آب‌وهوایی مقاومت بالایی داشته باشد. درنتیجه انتخاب تکنیک چاپ بر روی این نوع پارچه‌ها نیز در مقایسه با سایر پارچه‌ها متفاوت خواهد بود.
چاپ باسمه (Block Printing)
اگر به طرح‌های سنتی و قدیمی علاقه‌مند هستید، چاپ باسمه را به شما پیشنهاد می‌دهیم. این نوع تکنیک چاپ که به چاپ قالبی یا Block Printing نیز معروف است، جزو یکی از قدیمی‌ترین روش‌های چاپ بر روی پارچه است. این روش چاپ، معمولاً بر روی پارچه‌هایی با طرح‌های اسلامی-ایرانی به کار می‌رود. چاپ قالبی ازجمله چاپ‌های پرطرفدار در برخی از شهرهای ایران به‌خصوص اصفهان است.
برای این نوع چاپ ابتدا طرح مورد نظر را بر روی نقش‌های چوبی، مسی و یا سایر وسایل طرح دار به‌صورت برجسته می‌تراشند. به‌عبارت‌دیگر نقش مورد دلخواه شما باید بر روی چوب یا مس کنده‌کاری شود. برای ایجاد طرح می‌توانید از دستگاه برش لیزری و یا به کمک دست الگوی مورد دلخواه خود را بر روی این وسایل برش دهید. سپس بخش‌های تراشیده شده را به رنگ مورد دلخواهتان آغشته می‌کنید. حال می‌توانید قالب را بر روی سطح پارچه گذاشته و فشار دهید. با این کار طرح مورد نظر شما بر روی پارچه نقش می‌بندد.
قالب‌های استفاده‌شده در چاپ باسمه قابلیت استفاده مجدد را دارد؛ بنابراین می‌توانید طرح این قالب آماده را چندین بار بر روی پارچه استفاده کنید. همچنین گاهی ممکن است برای رسیدن به نتیجه دلخواه مجبور باشید که چندین بار قالب آغشته به رنگ را بر روی پارچه فشار دهید.
نتیجه‌گیری نهایی
اگر به دنبال یک کسب‌وکار کوچک و یا خانگی هستید، می‌توانید به تکنیک‌های چاپ روی پارچه مانند چاپ باسمه فکر کنید. شما می‌توانید با خرید پارچه‌های ساده و رنگی و یا تی‌شرت‌های بدون طرح، شکل‌های سنتی و زیبایی را بر روی لباس‌های خود ایجاد کنید.
نظرات کاربران