بخش حمل و نقل یکی از بزرگ ترین بازارهای فروش محصولات صنایع نساجی می باشد. کاربرد نساجی در خودروسازی، مشتمل بر نخ لاستیک اتومبیل، کمربندهای ایمنی، کیسه هوا، عایق های صوتی و حرارتی، روکش های صندلی، کف پوش و سقف پوش های خودرو، انواع فیلتر، صندلی های خودرو و… می باشد.
کاربرد نساجی در خودروسازی
در ادامه به برخی از قابلیت های نساجی به کار رفته در حوزۀ صنعت خودروسازی و حمل و نقل پرداخته می شود:
الف) در لنت ترمز خودرو و بعضی از ماشین آلات نساجی، اغلب از الیاف معدنی آزبست (آسبست) استفاده می‌شود. ایجاد اصطکاک بالا و تحمل گرمایی بسیار خوب از جمله دلایل مصرف این ماده در لنت ترمز می‌باشد. امروزه به جای استفاده از الیاف خطرناک آزبست از مواد طبیعی غیر فلزی نظیر الیاف شیشه، لاستیک و رزین و کولار در لنت ترمز استفاده می شود. این مواد همانند آزبست دارای قابلیت اصطکاک و تحمل گرمایی بالا می باشند.
از مزایای لنت های ترمز ساخته شده از الیاف کولار، تولید آسان، عدم آلودگی هوا و محیط کار و عدم مسمومیت اشخاص در صورت ترمزکردن و ساییدگی لنت می‌باشد. این لنت‌های ساخته شده از الیاف کولار از لنت های دیگر نرم‌تر می‌باشند و در زمان ترمزگیری سر و صدای کمتر تولید می‌کنند.
ب) دیگر کاربرد نساجی در خودرو سازی، ساخت لاستیک است. در ساختمان لاستیک (تایر) وسایل نقلیه جهت تأمین استحکام و دوام لاستیک از نخ های فیلامنتی چند لای تابیده شده از الیاف مصنوعی نظیر نخ ابریشم مصنوعی با نام تجاری «دیناکور »، نخ های نایلونی، نخ های پلی استر با نام تجاری «داکورن »، ریون و… استفاده می شود. این نخ ها استحکام کششی، مقاومت در برابر خستگی و ضربه و قابلیت چسبندگی بسیار زیادی دارند. نخ های فایبرگلاس اگرچه در لایه های لاستیک مقاومت زیادی نسبت به سایر نخ ها ایجاد می‌کنند، اما از حالت ارتجاعی لاستیک کاسته می شود. از الیاف فولادی در لاستیک رادیال جهت افزایش مقاومت لاستیک در مقابل ضربه استفاده می شود.
ج) پارچه های فنی ژئوتکستایل یا زمین پارچه، صفحات نفوذ ناپذیر، تحیکم کننده خاک جهت انجام فعالیت های عمرانی و راه سازی می باشند که امکان نفوذ موادی مانند چسب، بتن، قیر، آسفالت و… از لابه لای بافت آنها وجود دارد و بیشتر از الیاف مصنوعی مقاوم نظیر شیشه، کربن، کولار یا پلی اتیلن، نایلون، پلی استر و پلی پروپیلن و… در دو نوع بافته شده و نبافت تولید می‌شوند. ژئوتکستایل ها گروهی از ژئوسنتیک‌ها (سازه های مصنوعی خاک) می‌باشند، که شامل ژئوگریدها (نوار در خاک) ژئونت (تور درخاک)، ژئوممبرین (لایه در خاک) و ژئوکامپوزیت (کامپوزیت در خاک) و… می باشند. این پارچه ها در بستر رودها، جاده ها، جوی آب، سدسازی و کشاورزی استفاده می شوند.
از پارچه های ژئوتکستایل برای استحکام بخشی و تقویت آسفالت جاده، جلوگیری از برزو ترک در آسفالت، کاهش ضخامت لایه های گوناگون خاک، جهت جلوگیری از تداخل دانه بندی های لایه های مختلف خاک به یکدیگر، زه‌کشی و تسلیح خاک، عایق بندی رطوبتی، ساخت خاکریز و… استفاده می شود.
در زمان زیرسازی جاده‌ها، باند فرودگاه‌ها، سطح پل‌ها، زمین‌های ورزشی، زمین های گل‌کاری و خطوط راه آهن از ژئوتکستایل ها جهت جداسازی بستر و مواد سنگی استفاده می شود تا مواد زیر بستر خاک در اثر حرکت قطار و وسایل نقلیه و نیروی کوبشی به طرف لایه‌های بالایی منتقل نشوند. نفوذ مواد زیر سطحی خاک به سطوح بالایی باعث خراب شدن آسفالت و زیرسازی و ایجاد چاله و ناهمواری در سطح آسفالت یا ریل راه آهن و ایجاد حوادث پیش بینی نشده می‌شود.
آغشته سازی ژئوتکستایل با قیر و آسفالت، یک لایه غیرقابل نفوذ را نسبت به آب های سطحی به وجود می آورد. این پارچه‌ها همچنین باعث کنترل و کاهش فرسایش خاک در کانال‌های زه‌کشی، سواحل، پل ها، و سازه ها و… می گردند.
د) برای جلوگیری از ریزش سنگ از کوه های کنار جاده ها، روی دیواره کوه ها توسط پارچه های آغشته شده به پودر سیمان پوشانده می شود و سپس با پاشیدن آب بر روی پارچه ها، سطح سیمانی محکمی روی دیوار کوه به دست می آید.
ه ) ساخت قطعات پیچیده کامپوزیتی با حفظ مقاومت و کینواختی تحمل نیرو در سرتاسر قطعه با استفاده از کامپوزیت های پارچه ای تک بعدی و سه بعدی از جنس الیاف شیشه، بازالت، کربن، کولار، آرامید و… امکان پذیر می باشد. امروزه با این کامپوزیت ها، ساخت قطعات سبک و مقاوم برای هواپیما، خودرو، کشتی، دوچرخه و… میسّر شده است.
کاربرد نساجی در فیلتراسیون هوا و مایعات
به فرایند جداسازی ذرات از مایعات، گازها و هوای اطراف فیلتراسیون گفته می شود. امروزه صنعت فیلتراسیون یکی از پیشرفته ترین صنایعی می باشد که از انواع منسوجات نساجی به خصوص انواع الیاف و منسوجات بی بافت، لا هی نمدی، پارچه های تاری پودی و … استفاده می شود. متأسفانه به دلیل عدم توجه به این حوزه در
کشور ما، جایگاه ایران از نظر تولید و صادرات انواع فیلتر و صافی در سطح منطقه و جهان مناسب نمی باشد و بخش عظیمی از فیلترهای مصرفی داخل کشور، وارداتی می باشند.فیلترها و صافی های هوا جهت فیلترکردن و جداسازی دامنه وسیعی از آلودگی های هوا، شامل میکروارگانیسم های بیماری زا، گازها، بوها و بخارات سمّی، گرد و غبار، ذرات معلق در هوا، ذرات آلرژی و حساسیت زا و …طراحی شده اند. فیلترها اغلب از الیاف، نخ ها، منسوجات بی بافت، نانو الیاف، لایه نمدی و… تولید می شوند. بازدهی فیلترهای هوا به اندازه الیاف مصرفی در فیلتر، چگالی خطی الیاف و سرعت هوای عبوری از فیلتر بستگی دارد. فیلترهای هوا به طور گسترده‌ای در سیستم های گرمایش، تهویه، تهویه مطبوع خانگی و صنعتی، خودروسازی، انواع هود های خانگی و صنعتی، هواسازها، فیلتر یکسه ای، ماسک ها و فیلترهای اتاق عمل و بیمارستانی و کاربرد های خاص و… استفاده می شوند.
فیلتر یا صافی مایع دارای مصارف گسترده تری نسبت به فیلتر هوا می باشد. فیلتر های مایع به دو دسته فیلتر سیالات آبی و هیدروکربنی تقسیم بندی می شوند. در فیلتر مایعات اغلب از منسوجات و کامپوزیت های بی بافت استفاده می شود. امروزه از انواع صافی یا فیلتر مایع در تصفیه سوخت ماشین آلات، آب آشامیدنی و انواع فاضلاب های صنعتی و… استفاده می شود.
استفاده از فرایند الکتروریسی برای تولید نانوالیاف، روشی ساده، ارزان و مؤثر برای تولید فیلتر یا صافی هوا و مایعات می باشد. نانوالیاف تولید شده در این فیلترها دارای سطح مخصوص بالابوده و درعین حال خلل و فرج بسیار بالایی در ساختار آنها وجود دارد. در مواقع لزوم با تنظیمات دستگاه الکتروریسی قطر، ساختار، درصد تر یکب و آرایشی افتگی نانو الیاف را تغییر می دهند. این غشاها اغلب به عنوان فیلتراسیون اولیه، قبل از اولترافیلتراسیون و یا اسمز معکوس در تصفیه آب آشامیدنی استفاده می شوند.
همچنین این مقاله ها پیشنهاد می‌شود:
کاربرد نشاجی در ساختمان سازی و پزشکی
کف پوش نساجی و کف پوش نمدی چیست؟
انواع چاپ روسری و لباس در صنعت نساجی در گذر زمان
نظرات کاربران