یکی از مواردی که در انتخاب پارچه های طرحدار برای اکثر مردم مهم است کیفیت چاپ پارچه آن است. پارچه هایی که دارای اشکال مختلف هستند و به نظر چاپ آنها ساده می آید اما اینطور نیست. در فرایند تولید پارچه چاپ طرح و الگو در مراحل نهایی قرار دارد. برای ایجاد پیاده سازی این طرحها روی پارچه، از رنگ یا رنگدانه های مخصوص استفاده میشود و چاپ کردن این طرحها بدون بهم ریختگی و به صورت واضح کار بسیار سختی است. برای چاپ طرح روی پارچه از سه روش کلی چاپ بر چاپ مستقیم، چاپ مقاوم و چاپ تخلیه استفاده میشود.
چاپ مستقیم پارچه (Direct printing): در این نوع چاپ طرح به‌طور مستقیم با رنگ یا رنگدانه روی سطح پارچه چاپ میشود.
چاپ مقاوم(Resist printing): در این روش بخش‌هایی از پارچه به وسیلۀ خمیر مخصوص پوشانده میشود و بعد روی پارچه رنگ میشود. این خمیر در برابر رنگ مقاوم است و رنگ نمی‌گیرد و فقط بخش هایی که با خمیر پوشانده نشده، رنگ میشود. از انواع چاپ‌های مقاوم می‌توان به رنگرزی گِره ای و چاپ مقاوم مومی (باتیک) اشاره کرد.
چاپ تخلیه (Discharge printing): در این روش با استفاده از مواد شیمیایی رنگ‌ها از نواحی مشخص شدۀ طرح، از پارچه‌ای که به طور کامل رنگ شده، حذف میشود.
در ادامه این مقاله می‌خواهیم شما را با ۱۰ روش از بهترین روش‌های چاپ پارچه آشنا کنیم.
چاپ روتاری یا غلتکی:
همان‌طور که از اسم این روش پیداست طرح پارچه روی غلتک‌ها حکاکی شده و پارچه از میان آنها عبور می‌کند. هر غلتک یکی از رنگ‌ها را روی پارچه چاپ می‌کند. بعد از چاپ طرح روی، پارچه وارد مرحله بخار دادن برای تثبیت رنگ میشود.
مزیت: کیفیت بالا و یکدست بودن طرح در تمام طاقه پارچه‌ها و چاپ طرح‌های ظریف و پیچیده روی ۱۱۰۰۰۰ متر پارچه در یک روز
چاپ شابلون استنسیل:
این روش با استفاده از شابلون یا الگو انجام می‌پذیرد. الگو ها معمولا از جنس فلز، چوب، کاغذ یا پلاستیک انجام می‌پذیرد. این روش هم همانند چاپ سیلک اسکرین پرزحمت است.
چاپ سیلک اسکرین:
این روش به صورت دستی انجام میشود و برای انتقال طرح به پارچه از اسکرین استفاده میشود. اسکرین یک تور دارای روزنه‌های ریز است که آن را روی یک قاب می‌کشند. طرح روی این توری پیاده سازی میشود و قسمت‌هایی از پارچه که نباید رنگ شود به وسیلۀ لاک پوشانده میشوند. سپس اسکرین را روی پارچه قرار می‌دهند و با یک کاردک چوبی برای انتقال رنگ از اسکرین به به پارچه استفاده میشود. اما این روش در تعداد کم به صرفه نیست چرا که هم هزینه ی راه اندازی کار نسبتا بالاست فرایند پرزحمتی است.هم چنین برای چاپ طرح‌هایی که تنوع و درجه بندی رنگ در آن زیاد است مناسب نیست. این چاپ دو روش دارد یکی چاپ اسکرین چرخشی و دیگری چاپ اسکرین فلت بد.
مزیت: وضوح و تراکم چاپ مشابه روی پارچه‌های رنگ روشن و رنگ تیره و پباده سازی راحت طرح‌های بزرگ با رنگ‌های تخت و خطوط ظریف
چاپ اسپری:
در این روش با استفاده از شابلون و تفنگ اسپری که برای انتقال رنگ به پارچه استفاده میشود، کار چاپ روی پاچه را انجام می‌دهند.
چاپ باسمه:
یکی دیگر از چاپ‌های دستی است که در آن طرحها در نقش های فلزی یا چوبی تراشیده میشوند و سپس به رنگ آغشته میکنند و روی پارچه فشار می‌دهند.
چاپ سابلیمیشن:
ابزارهای این تکنیک چاپگر جوهرافشان یا رنگی لیزری، جوهر تصعیدی و یک دستگاه پرس حرارتی است. این روش به دلیل قیمت بالای جوهر تصعیدی بسیار پرهزینه است اما طرح‌هایی که با این روش چاپ میشوند بسیار واضح و با کیفیت هستند. این چاپ یک محدودیت دارد، روی پارچه های نخی با روش نمی‌توان طرحی را چاپ کرد.
مزیت: ماندگاری و کیفیت بسیار بالای طرح
چاپ با چاپگرهای جوهرافشان:
این روش به دلیل ساده بودن یک روش خانگی نیز می‌تواند باشد و در آن از یک چاپگر جوهرافشان معمولی برای چاپ روی پارچه‌های تکه‌ای استفاده میشود. معمولا برای چاپ سفارشات تکی خاص، اثر هنری برای قاب کردن، عکس و طرح برای تکه‌دوزی روی لباس از این تکنیک استفاده میشود.
چاپ با انتقال گرما یا انتقال حرارت:
این روش چاپ بسیار شبیه چاپ سابلیمیشن است و شامل یک دستگاه چاپ و دستگاه پرس حرارتی برای انتقال طرح ها به پارچه می‌باشد. فرایند این چاپ به این صورت است که اول طرح روی کاغذ چاپ میشود و بعد با عبور دادن کاغذ و پارچه از بین غلتک داغ، طرح روی کاغذ را به سطح پارچه انتقال می‌دهند. این تکنیک چاپ یکی از گران‌ترین روش های چاپ روی پوشاک است اما به دلیل تکه‌های طرح زیبا و واضحی که با این روش چاپ ایجاد میشود، بسیاری از طراحان از آن استفاده میکنند و هزاران تیشرت به این روش با طرح‌های سفارشی روی آنها، چاپ میشوند. اما مشکلات اساسی ای نیز دارد که شامل موارد زیر میشود:
- رنگ به اندازه ی کافی به عمق پارچه نفوذ نمی کند و ممکن است پارچه از داخل طرح معلوم باشد.
- گاهی، رنگ ها بعد از شستن کمرنگ میشوند یا ترک برمیدارد و کنده میشود.
- گاهی بعد از چاپ بر روی پارچه، زبری احساس می شود.
- گاهی خطوط پیرامون کاغذ ترانسفر، در سطح پارچه نمایان میشود.
چاپ دیجیتالی مستقیم:
در این تکنیک چاپ با استفاده از یک چاپگر جوهرافشان و جوهر و پارچه مخصوص چاپ، کار چاپ روی پارچه به طور مستقیم از کامپیوتر روی پارچه انجام میشود.در مرحلۀ نهایی با استفاده از یک پرس حرارتی یا تونل خشک کننده، به پارچه حرارت داده میشود تا طرح ثابت بماند. اگر روی پارچه‌های رنگ روشن از جوهرهای تیره استفاده کنید، نتیجۀ کار بهتری خواهد شد. یکی از ایراداتی که این روش دارد تصویر چاپ شده با شستن به مرور زمان از بین می‌رود. همچنین در نظر داشته باشید که برخی پارچه ها مناسب این نوع چاپ نیستند. در نظر داشته باشید که در روش چاپ مستقیم هرچه تعداد موارد چاپی بیشتر شود، هزینه آن به صورت تصاعدی بیشتر میشود.
چاپ عکس:
در این تکنیک تمام سطح پارچه را با امولوسیون عکس مایع که بسیار به نور حساس است، می‌پوشانند. سپس هر عکسی که مد نظر است روی آن چاپ میشود.
نظرات کاربران