مصاحبه با شخصی که نزدیک به ۱۸ سال تجربه آکادمیک و بازار کار در کارنامه خود داشته باشد، سختی های خاص خود را دارد. خصوصا اینکه علاوه بر طراحی در سایر رشته‌های هنری نیز، تجربه و مهارت فوق‌العاده‌ای دارد. از آوازخوانی و تولید فیلم کوتاه گرفته تا ساخت انیمیشن و داوری جشنواره مد و لباس فجر. همه این‌ها بهانه‌ای شد تا گفتگویی با سید هادی گرسویی مدیر واحد طراحی موژان نگار پارسیان داشته باشیم. اگر شما نیز به طراحی روسری و به صورت کلی طراحی پارچه علاقه دارید، توصیه می‌کنم این گفتگوی جذاب را از دست ندهید.
با سلام، ممنون از فرصتی که در اختیار تیم تولید محتوای بانک روسری قرار دادید. باعث افتخار ما است که با شما مصاحبه ای داشته باشیم. برای مصاحبه اگر امکانش هست، یک معرفی کوتاه از خودتان برای مخاطبان بانک روسری داشته باشید.
سلام، سیدهادی گرسویی هستم. متولد ۱۳۶۱، تحصیلاتم را با رشته طراحی صنعتی در دانشگاه هنرهای زیبا شروع کردم اما به دلایلی بعد از مدتی درس را رها کردم. بعد از چند سال مجدد در رشته سینما و کارگردانی به دانشگاه برگشتم و تحصیلاتم را در آن حوزه ادامه دادم. الان هم به عنوان مدیر واحد طراحی موژان نگار پارسیان(بانک روسری) فعالیت می‌کنم.
علاوه بر فعالیتی که در حوزه طراحی پارچه دارید، همچنان به فعالیت هنری در حوزه سینما و کارگردانی هم مشغول هستید؟
کم و بیش. در سالهای اخیر در حوزه تولید فیلم‌های کوتاه و فیلم‌های نیمه بلند فعالیتی داشتم و الان هم همچنان مشغول هستم.
خب به سراغ واحد طراحی موژان نگار پارسیان برویم. فرآیند طراحی پارچه که در این واحد صورت می‌گیرد، چه تفاوتی با سایر فرایندهای طراحی دیجیتال دارد؟
ببینید الان ما حدود ۶ سالی هست که داریم کار طراحی دیجیتال روسری انجام می دهیم. قطعا زمانی که شروع کردیم نه تیم موژان نگار و نه مخاطب و مشتریانمان درک درستی از فرآیند صحیح طراحی دیجیتال نداشتند. نمونه های خارجی کم و بیش وجود داشت تا اینکه بعد از چند سال تیم طراحی موژان نگار موفق شد ذائقه و سبک موجود در بازار طراحی روسری را خط‌دهی کند و تاثیرگذار باشد. علاوه بر آن با آزمون و خطا توانستیم، شناخت نسبی از فضای قابل پسند مخاطب به دست بیاوریم.
با استفاده از این شناخت، تیم طراحی به دو واحد مجزا تقسیم شدند. واحد اول مخصوص تولید محتوای طراحی است که در آن المان‌ها و آبجکت‌های طراحی ایرانی، خارجی، هندسی و … را جمع‌آوری و در صورت نیاز طراحی و باز طراحی می‌کند و یک واحد دیگر این المان‌ها و آبجکت‌ها را در طراحی روسری با استفاده از ترکیب‌بندی‌های مختلف به کار می‌گیرد.
در ارتباط با تکنولوژی‌های چاپی که در مجموعه موژان نگار پارسیان استفاده می‌کنید، امکانش هست بیشتر برامون توضیح بدید. به صورت کلی تفاوت اصلی موژان نگار پارسیان با سایر مجموعه‌هایی که به چاپ روسری می‌پردازند، چیست؟
من خیلی نمی توانم به صورت دقیق وارد این مسئله بشوم. توضیحات کلی در این باره خدمت‌تون ارائه می کنم. دوستانی که در این زمینه کار را شروع کرده اند فقط به دنبال چاپ و عرضه یک کار نبوده اند. از روز اول به دنبال دستیابی به بالاترین کیفیت بوده اند و همیشه خودشان را با نمونه‌های موفق خارجی مقایسه کرده اند. البته خودمان هم از اولین‌ها بودیم ولی بعد از افزایش رقبای داخلی هم همچنان در زمینه کیفیت چاپ حرف اول را می‌زنیم.
بسیار عالی. تا اینجا با نحوه فعالیت شما در مجموعه موژان نگار پارسیان آشنا شدیم. بخشی از مخاطبان بانک روسری افرادی هستند که به تازگی به عرصه طراحی دیجیتال پارچه ورود پیدا کرده‌اند. اگر موافق باشید این بخش از مصاحبه را به نکاتی که این افراد می‌توانند به عنوان نکات کلیدی در کار خود استفاده کنند، اختصاص دهیم. اجازه بدید این بخش را با این سوال شروع کنم.شما برای افرادی که میخواهند به صورت حرفه‌ای وارد این زمینه از طراحی شوند، چه پیشنهادی دارید؟ از کجا شروع کنند؟ چه تکنولوژی‌هایی را یاد بگیرند؟
ببینید ما در زمینههای مختلف هنری، آدم‌هایی را داریم که بسیار آدم‌های هنرمندی هستند. به عنوان مثال طراحی دست آن‌ها واقعا قوی هست. اما در خیلی از مواقع دیده شده که وقتی این افراد میخواهند وارد حوزه‌ای که مرکبی از هنر و صنعت هست، بشوند، موفق نیستند. به خاطر اینکه به تکنولوژی آگاه نیستند. در نقطه مقابل هم افرادی هستند که به تکنولوژی آگاه هستند ولی هنر ذاتی خاصی ندارند. البته این را هم باید اضافه کنم که در این سال‌هایی که خودم مشغول فعالیت در این حوزه هستم، گروه دوم موفق تر از گروه اول هستند، چون حداقل یک خروجی دارند که منطبق بر تکنولوژی است.
به نظر من کسی که فعالیت در این زمینه را دارد، غیر از آن که باید این هنر ذاتی را داشته باشد، قطعا باید خودش را به سلاح نرم افزار هم مسلط کند. به روزبودن نرم افزاری هم نکته مهمی است تا بتواند از تمام ظرفیت‌های نرم افزار و دانش ذاتی خود استفاده کند.
در بحث مهارتهای نرم افزاری که فرمودید، طراحانی که میخواهند کار حرفه‌ای انجام دهند، از چه ابزارهایی چه سخت افزاری و چه نرم افزاری باید استفاده کنند؟
ببینید قطعا اگر بتوانند طراحی دستشان را به وسیله تکنولوژی روز، تصویرسازی کنند و در آن مهارت پیدا کنند، قطعا ارزشی است که خیلی ها در طراحی ندارند. البته ممکن است زمانی که برای طراحی این کار گذاشته شود، افزایش پیدا کند و صرفه اقتصادی برای طراح نداشته باشد. بنابراین باید توانایی استفاده ترکیبی از هنر ذاتی و ابزار دیجیتال را داشته باشند.
در بحث نرم افزاری هم، برای طراحی روسری از نرم افزارهایی که در سایر زمینههای گرافیکی استفاده می‌شود، می‌توان بهره برد. در چاپ دیجیتال روسری بهتر است طراحان از فوتوشاپ به عنوان ابزار استفاده کنند و در چاپ سیلک از نرم افزارهایی مانند ایلوستریتور که خروجی آن‌ها به صورت وکتوری هست، باید استفاده نمود.
و در ارتباط با تکنولوژی مورد استفاده در چاپ، به عنوان یک طراح پارچه، چاپ پارچه دیجیتال را ترجیح می‌دهید یا چاپ سیلک؟
من که قطعا چاپ دیجیتال را ترجیح می‌دهم چرا که من از هر چیزی که ما را در کار هنری محدود کند، متنفر هستم و چاپ سیلک طراح را خیلی محدود می‌کند ولی در چاپ دیجیتال دست طراح بسیار بازتر هست.
خب تا به اینجا با فرآیندهای طراحی و نکات آموزشی در طراحی پارچه و روسری آشنا شده‌ایم. شاید بد نباشد نگاهی هم به مشکلات این صنعت از دید یک طراح داشته باشیم. در سالهای اخیر یکی از اصلی‌ترین مشکلات تولیدکنندگان شال و روسری نبود طرح بکر و طراحان حرفه‌ای در زمینه طراحی روسری بوده است و اکثر تولیدکنندگان معتقدند که طرح‌ها کپی از طرح‌های خارجی بوده اند. الان این مشکل برطرف شده است و آیا بانک روسری فکری برای این مشکل کرده است؟
این بکر نبودن طرح‌ها در خیلی از بخش‌های دیگر صنعت و هنر در کشور ما دیده می‌شود. اگر قرار باشد طرحی اورجینال طراحی شود، باید برای طراح صرفه اقتصادی داشته باشد. علاوه بر آن برای تولیدکننده یا خریدار طرح هم باید توجیه اقتصادی وجود داشته باشد و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور تا الان چنین چیزی عملی نبوده است و هزینه طراحی اورجینال به قدری بالا هست که تولید کنندگان ریسک چنین کاری را نمی پذیرند چرا که باید آن طرح در تیراژ بالا چاپ شود تا هزینه‌های تولیدکننده پوشش داده شود. بنابراین فعلا نمی توان به طرح کاملا اورجینال فکر کرد. البته در کشورهایی که صاحب این صنعت هستند، به دلیل درآمد بالای فروش یک روسری (دو تا سه میلیون) طرح اورجینال معنا و صرفه اقتصادی دارد.
در این باره ما در بانک روسری یک کار تلفیقی از طراحی نو و طراحی آماده داشته ایم. در این روش هنر و خلاقیت ایرانی نیز مورد استفاده قرار می گیرد و به نوعی یک کلاژگونه استفاده می شود و موتیف های جدیدی طراحی می شود. البته سعی ما بر این هم بوده است که تولیدکننده طرح‌های اورجینال باشیم و همچنان هم به دنیال اجرای این امر هستیم.
اما از دید طراحان هم به مشکلات نگاهی داشته باشیم. به نظر شما مهمترین چالش‌هایی که یک طراح روسری در کشور ما با آن مواجه هست، چیست؟
به نظر من همین که نمی توان کار اورجینال طرحی کرد و به فروش رساند، چالش بزرگی برای طراحان روسری است. البته موارد دیگری نیز به عنوان چالش قابل مطرح کردن هستند. حتی برای همین شکل کار تلفیقی که ما در طراحی روسری انجام می‌دهیم، نیز در مقایسه با کشورهای همسایه که صاحب سبک هستند، هزینه کمتری پرداخت می‌شود. به صورت کلی می‌توان گفت که در داخل یا به دنبال نپرداختن هزینه طراحی هستند یا در مدل حداقلی پرداخت می کنند.
معیار ارزش گذاری کار طراحان روسری چه مواردی هست؟ به نظرم تفاوت کشور ما با سایر کشورها در همین معیار ارزش گذاری باشد.
به صورت کلی در داخل و خارج کشور نه تنها در کارهای هنری بلکه در بسیاری از زمینه‌ها تفاوت دستمزد زیادی وجود دارد. در داخل به دلیل عادت کردن تولیدکنندگان به استفاده از طرح‌های کپی یا خرید طرح‌های آماده، هنوز حاضر به پرداخت هزینه واقعی و متناسب با ارزش واقعی طرح به طراحان نیستند و معیار خاصی برای پرداخت ارزش واقعی یک طرح ندارند.
با توجه به نکاتی که فرمودید، یکی از اصلی‌ترین مشکلات طراحانی که به طراحی طرح‌های اورجینال می‌پردازند، امکان کپی کردن طرح‌ها توسط تولیدکنندگان سودجو است. آیا در اینگونه موارد امکان ثبت طرح به عنوان یک طرح صنعتی وجود دارد؟
بله الان امکان ثبت طرح وجود دارد و ما هم در بانک روسری، اکثرا طرح‌ها را به ثبت رسانده‌ایم. البته خود این فرآیند، زمان بر هست تا فرهنگ ثبت آن جا بیفتد و هنوز که هنوز است، عده‌ای به عنوان تولیدکننده هنوز باورشان نشده که این اتفاق افتاده و این تغییرات حاصل شده و کماکان به همان روند کپی کردن از آثار داخلی ادامه می‌دهند و ضربه‌های اقتصادی سنگینی به این صنعت و به خود ما در واحد طراحی موژان نگار پارسیان وارد کرده‌اند اما فکر می کنم اگر متولیان وزارت ارشاد، همت بیشتری برای سریعتر انجام شدن فرآیند ثبت آثار داشته باشند، روند خوبی آغاز شده که ان شاالله به نتیجه مطلوبی نیز منجر خواهد شد.
آیا از نظر زمانی الان ساز و کارهای قانونی ثبت طرح‌های صنعتی روسری و شال مناسب هست؟
یه مقدار طولانی هست. فرآیندی که باید انجام شود مثل ثبت طرح، روزنامه رسمی و … حدود دو ماه طول می کشد. در حالی که کار روسری به این صورت نیست. یعنی شما ممکن است طرحی را امروز وارد بازار کنید و هفته آینده طرح کپی آن زده شود. برای همین باید روندی متناسب با این کار طراحی شود که ان شاالله به مرور درست خواهد شد.
به عنوان حسن ختام این مصاحبه اگر موافق باشید، یک نگاهی هم به هشتمین جشنواره مد و لباس فجر بیندازیم. به نظر شما به عنوان یکی از داوران بخش پوشش سر، آثار ارسالی نسبت به سالهای گذشته در چه سطحی بودند؟
من سالهای گذشته اطلاع زیادی نداشتم. اما در مورد امسال باید با کمال تاسف عرض کنم که خیلی باید سطح کارها بالاتر از این می‌بود. من در طول داوری به دنبال چند کاری بودم که از همه لحاظ چشمم را بگیرد ولی تقریبا می‌توانم بگویم همچین طرحی را در آثار ارسالی مشاهده نکردم.
فقط یکی دو تا طرح قابل قبول بودند و یک کار هم با اغماض از لحاظ ایده و اجرا در سطح خوب و زیبایی قرار داشت اما متاسفانه در مجموع خیلی از کارها و طراحی‌ها در سطح پایینی قرار داشتند.
به نظر شما بیشتر این آثار ارسالی در ایده مشکل داشتند یا در اجرا؟
به نظرم ایده در خیلی از طرح‌ها وجود داشت ولی پیاده سازی و اجرا خوب نبود. ایده باید به گونه ای اجرا شود که مخاطب و مردم بپسندند و خریداری کنند. قطعا این کار هنر برای هنر نیست و من هم با این نظریه مخالفم چون در کاری که برای پوشاک مردم است، هنر برای هنر بی‌معنی است. هنر باید در خدمت طبع مردم باشد و ایده به گونه‌ای جذاب طراحی و اجرا شود که مردم بخرند و به نسبت کارهای خارجی و برند ترجیح دهند.
نظرات کاربران