در حالی که در چاپ شابلون، انجام چاپ چند رنگ به‌سادگی امکان‌پذیر است. ولی چاپ چند رنگ فلوک کمی مشکل‌تر میباشد. روش کار به این ترتیب است که ابتدا ناحیه‌ای که رنگ اول چاپ میشود را چسب می‌زنند و سپس پودر اولی را می‌پاشند. پس از خشک شدن چسب به همین روش رنگ‌های دوم و سوم را چاپ می‌نمایند. تعداد رنگ‌ها نباید زیاد باشد و معمولاً بیش از سه رنگ را چاپ نمی‌کنند. برای جبران این نقص ابتدا قسمت‌هایی از طرح را با رنگ‌هایی مانند پیگمنت چاپ می کنند و در نهایت یک بخش از طرح را با پودر فلوک چاپ می‌کنند. طرح مورد استفاده نمی‌تواند حاوی خطوط ظریف باشد. در ادامه هم در مورد چاپ سوخت با هم صحبت می‌کنیم، با ما همراه باشید.
بازیافت پودر فلوک
در چاپ چند رنگ فلوک، پودرهای اضافی که به سطح مورد نظر چسبیده نشده باشد را میتوان بازیابی نمود و دوباره استفاده کرد. برای جمع‌آوری سریع و تمیز پودرها بهتر است زیر کار توری یا محفظه‌ای تعبیه گردد تا هنگام کار پودر اضافی به زیر میز منتقل گردد تا بتوان آنها را به‌راحتی جمع‌آوری کرد. برای بازیابی پودرهای فلوک روی پارچه، از جاروبرقی خاصی استفاده میشود. پودرهای جمع‌آوری شده را الک می کنند. این پودرها را با پودرهای نو مخلوط نموده و مصرف می کنند. پودرها را باید در ظرف در بسته نگه داشت، رطوبت هوا می‌تواند کارایی و عمر پودرهای فلوک را کاهش دهد. پس از چند بار بازیابی، پودرها خاصیت الکترواستاتیکی خود را از دست می‌دهند، به این پودرها پودرهای مرده گفته میشود. پودرهای مرده، روی چسب می‌چسبند ولی در اثر جریان الکتریکی به‌صورت عمودی در نمی‌آیند.
چاپ سوخت PRINTING OUT B
چاپ سوخت یکی از چاپ‌هایی است که جلوە متفاوتی در پارچه ایجاد می‌کند. چاپ‌هایی که آموختید، بر روی ساختار پارچه و درصد الیاف تشکیل‌دهنده پارچه اثری نمیگذارند؛ از این نظر چاپ سوخت منحصر به‌فرد به‌طور کامل از بین میباشد. در چاپ سوخت یکی از الیاف تشکیل‌دهنده پارچه، توسط مواد شیمیایی تقریبا می‌رود. بنابراین در چاپ سوخت رنگ، محور چاپ نیست. به‌طوری که در یک چاپ سوخت اگر پارچه سفید باشد و خمیر چاپ سوخت نیز رنگ نداشته باشد نتیجه کار باز هم یک پارچه سفید است، ولی کاملا مشخص است که در ناحیه‌هایی از پارچه تغییراتی ایجاد شده است. بنابراین چاپ سوخت نوعی افکت را در پارچه ایجاد می کند.
برای آشنایی با فرآیند چاپ روسری حتما مقاله “چاپ روسری” را بخوانید.
نکات مهم در انتخاب پارچه برای چاپ سوخت
برای انتخاب پارچه‌ای که چاپ سوخت قرار است روی آن انجام شود، بایستی به نکات زیر توجه کرد:
۱- این چاپ فقط روی پارچههایی انجام میشود که دو نوع الیاف داشته باشند و یا حداقل یکی از نخها باید دارای دو نوع لیف باشد.
۲- درصد مخلوط دو لیف باید به‌گونه‌ای باشد که با از بین رفتن یکی از الیاف، ساختمان پارچه از هم نپاشد. با اینکه نسبت الیاف در پارچههای مختلف باهم تفاوت دارد ولی نسبت ۶۰ به ۴۰ مناسب است.
۳- مواد مورد نیاز برای ازبین بردن الیاف مورد نظر به لحاظ زیست محیطی خطر آفرین نباشند.
۴- جلوه‌ای که در اثر چاپ سوخت ایجاد میشود باعث زیباتر شدن پارچه و در نتیجه فروش بیشتر پارچه چاپ شده میشود.
۵- این دو نوع الیاف باید به‌گونه‌ای انتخاب شوند که با از بین رفتن یکی، الیاف دوم آسیب زیادی نبیند.
روش انجام چاپ سوخت
مواد مورد نیاز، انجام چاپ سوخت و عملیات پس از چاپ سوخت به جنس پارچه مرتبط است. پارچه مورد استفاده در چاپ سوخت حداقل دو جزء دارد که یکی بدون تغییر باقی میماند و جزء دیگر فقط در نواحی چاپ از بین می‌رود. پارچههایی که بر روی آنها چاپ سوخت انجام میشود، عبارت‌اند از:
پنبه/ پلی استر (CO/PES ) یا ویسکوز/ پلی استر: پارچە پنبه پلیاستر یکی از متداول‌ترین پارچه ها برای چاپ سوخت میباشد. نسبت مخلوط الیاف پلیاستر/ پنبه می‌تواند ۴۰ به ۶۰ یا ۵۰ به ۵۰ و یا ۶۰ به ۴۰ باشد. ظاهر پارچه پس از چاپ، در هر پارچه کمی با هم متفاوت خواهد بود. در این چاپ موادی مصرف میشود که در اثر بخار دادن، اسید تولید می‌کند. اسید تولیدی نمی‌تواند روی پلیاستر اثری بگذارد، ولی قادر است الیاف پنبه را متلاشی کند. متلاشی شدن پنبه زمانی انجام میشود که ماده سولفات آلومینیوم یا بی سولفیت سدیم و یا هیدرو سولفیت سدیم موجود در خمیر، در اثر حرارت به اسیدسولفوریک تبدیل شود و در نتیجه الیاف پنبه را متالشی خواهد کرد. اگر خمیر چاپ حاوی رنگ دیسپرس باشد، علاوه بر از بین رفتن پنبه یا ویسکوز، رنگ دیسپرس در الیاف پلیاستر جذب شده و در نتیجه پلیاستر نیز رنگ میشود.
برای اینکه ماده بی سولفیت سدیم بتواند پنبه را از بین ببرد حرارت و بخار آب الزامی است. زمان لازم ۲ الی ۸ دقیقه و دمای مورد نیاز ۲۰۰ ـ ۱۸۰ خواهد بود. این زمان و دما برای از بین بردن الیاف پنبه کافی است. در نهایت پارچه را شست‌وشو می‌دهند. در اثر شست‌وشو ذره‌های متلاشی شدە الیاف پنبه، از داخل پارچه بیرون می‌آید.
پارچه های مخلوط پشم/ پلی استر WOOL/PES :یکی دیگر از پارچههایی که برای چاپ سوخت استفاده میشود پارچههایی است که یکی از اجزای آن پشم باشد. چون پشم در مقابل مواد قلیایی مقاومت خوبی ندارد و به‌راحتی در مواد قلیایی حل میشود. در چاپ سوخت، پشم را با مواد قلیایی از بین می‌برند در حالی که پلیاستر در مقابل قلیا مقاوم میباشد. به‌طور کلی چاپ‌های سوختی که نخهای آن از نوع مغزی باشد زیباتر و مناسب‌تر میباشد. دلیل این موضوع در ساختار نخهای مغزیدار نهفته است.
نخ های مغزی دار
این نخها دو جزئی می‌باشند. یک جزء که در وسط نخ قرار می‌گیرد فیالمنت از جنس پلیاستر و یا پلی‌اتیلن میباشد. این الیاف حتما هستند زیرا استحکام بیشتری دارند. بر روی این مجموعه الیاف کوتاهی از جنس پنبه و یا ویسکوز و یا الیاف مناسب دیگر تابیده میشود. پارچههایی که با نخ مغزیدار با رویه پنبه و ویسکوز برای چاپ سوخت مناسب‌تر میباشد.
چاپ پیگمنت پفکی
این چاپ از گروه چاپ پیگمنت محسوب میشود ولی پس از حرارت دادن، لایه چاپ شده پف می کند و سطح برجسته‌ای را تولید می‌نماید.
مواد چاپ پفکی به شکل خمیر سفید رنگ هستند. ولی برای انجام چاپ پفکی رنگی، خمیر رنگ پیگمنت را به آن اضافه می کنند. میزان پفکی شدن چاپ به مقدار بیندر پفکی مصرفی بستگی دارد با انتخاب بیندر پفکی مناسب میتوان ضخامتی برابر ۳ تا ۲۰ برابر الیه خمیر روی پارچه را به‌دست آورد. ضخامت لایه پفکی باعث کم شدن ثبات سایشی چاپ میشود. با این حال به خاطر زیبایی خاص چاپ پفکی، در چاپ پارچه‌ای مناسب برای لباس کودک به وفور استفاده میشود.
در چاپ پفکی سفید مقدار حدود ۴۰۰ گرم بر کیلوگرم خمیر چاپ اورینت استفاده میشود. خمیر اورینت به خاطر پوشش خوبی که بر روی پارچه ایجاد می کند و باعث زیباتر شدن و نمایانتر شدن چاپ می‌گردد، استفاده میشود. مقدار خمیر پفکی در خمیر چاپ از ۵۵۰ الی ۶۰۰ گرم در کیلوگرم متغیر است و البته به نوع خمیر چاپ پفکی نیز مربوط است.
دما نقش مهمی در تثبیت این نوع چاپ دارد. دمای مناسب تثبیت، حدود ۱۲۰ الی ۱۵۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۳ دقیقه است. اثر پفکی در دمای کمتر از درجه حرارت تعیین شده کامل نمی‌شود. از طرفی دمای بالاتر، چسبندگی مواد پفکی به همدیگر را کاهش میدهد و در نتیجه این مواد از روی پارچه ریزش می کند. به همین دلیل بعد از تثبیت نباید در دمای باال قرار بگیرد؛ زیرا احتمال ذوب شدن و به هم ریختن آن وجود دارد. به‌طور کلی پارچه چاپ شده پفکی نباید در دمای بالای ۶۰ درجه سانتیگراد قرار گیرد. در هنگام شست‌وشوی چاپ پفکی از فشارهای مکانیکی و به خصوص در دمای بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد اجتناب شود. عمر چاپ‌های پفکی کم است و با چند بار شست‌وشو فرم اصلی خود را ازدست میدهد. چاپ پفکی بر روی تیشرت، لباس کودک و روی تکه پارچه چاپ میشود. امکان اجرای این چاپ در یک کارگاه کوچک نیز وجود دارد.
چاپ پرز ( چاپ چند رنگ فلوک)
پارچههایی که بر روی سطح آنها پرزهای یکنواخت و ثابتی وجود دارد را پارچههای مخمل می‌گویند. مخمل‌ها پارچه های بسیار زیبایی هستند و نسبتا گران قیمت می‌باشند. پارچه مخملی دارای پرزهایی است که در پارچه بافته شده است و پرزها هم قسمتی از پارچه محسوب می‌شوند. در چاپ میتوان پارچههایی را تولید کرد که شبیه به مخمل و جیر هستند با این تفاوت که پرزها توسط چسب خاصی بر روی پارچه چسبانده میشود. اگر همه سطح پارچه را با چسب آغشته کنید و پرزها را روی سطح پارچه بریزید، پرزها کل سطح پارچه را خواهند پوشاند، ولی اگر چسب را با یک شابلون طرح دار بر روی پارچه قرار دهید، پرزها نیز مطابق یک طرح روی پارچه را می‌پوشانند. پرزهای اضافه را با مکش هوا و یا تکان دادن پارچه جدا می کنند. این چاپ به چاپ فلوک مشهور است و در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
۱- چاپ فلوک روی اشیا: اجسامی که بر روی آنها چاپ فلوک به کار رفته است بسیار زیاد است. با مشاهده فیلم، نمونه های این چاپ را ببینید. برای انجام این چاپ، با قلم‌مو چسب را بر روی نواحی مورد نظر قرار می‌دهند و قبل از آنکه چسب خشک شود پرز را روی این اجسام می‌پاشند. پس از خشک شدن نمونه کار، پودرهای اضافی را جدا می کنند. این پودرها را میتوان دوباره استفاده کرد
۲- چاپ فلوک روی‌کاغذ دیواری: چاپ فلوک روی کاغذ دیواری و به‌طور کلی کالاهای تزییناتی رونق زیادی دارد. این نوع چاپ به سرعت گسترش یافته است؛ به‌طوری که دستگاه‌های خاصی برای این نوع چاپ ساخته شده است.
۳- چاپ فلوک روی پارچه: چاپ فلوک روی پارچههای تاری ـ پودی و حلقوی انجام میشود. از این پارچه‌ها در تولید پیراهن، چادر و حتی پارچۀ به کار رفته در کفش نیز استفاده میشود. ایراد مهم این نوع پارچه ساییده‌شدن و ریزش پرزها میباشد، به خصوص در هنگامی که پرزها به‌طور عمودی روی پارچه قرار نگیرد.
نظرات کاربران