در بازار خرید و فروش هر محصولی اصطلاحاتی بین فروشندگان و مشتریان رد و بدل می شود که گاه برای تازه کاران مبهم و گیج کننده است. آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه برای هر فعال در این حوزه، چه به عنوان فروشنده و چه به عنوان خریدار ضروری است.
تعداد اصطلاحات رایج در بازار پارچه زیاد نیست، ولی برای تازه واردان، به خصوص کارگاه های تولیدی تازه تاسیس، در ابتدا مانند یک غول ذهنی به نظر می رسد. مشکل اصلی از آن جا آغاز می شود که به علت خجالت یا هر دلیل دیگر در مورد این واژه ها سوال نمی شود.
شناخت این اصطلاحات ساده در معاملات و ثبت سفارشات به شما کمک زیادی می کند. حداقل سود آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه برای خریدار این است که فروشنده متوجه تازه کار بودن او نمی شود و در قیمت دادن بی پروا نخواهد بود.
در ادامه به معرفی « اصطلاحات رایج در بازار پارچه » می پردازیم.
یارد
واحد اندازه گیری پارچه های خارجی چیست؟ و معادل چند سانتی متر است؟
یارد، مانند متر، واحد اندازه گیری طول و معادل با ٩١۴ میلیمتر یا ٩١ سانتیمتر است. واحد اصلی اندازه گیری طول در ایران، متر معادل با ١٠٠ سانتی متر است؛ به همین دلیل پارچه های تولید ایران برحسب متر اندازه گیری می شوند. این در حالی است که در اکثر کشورها واحد اندازه گیری طول بر حسب یارد است.
پارچه های خارجی موجود در ایران بر حسب یارد هستند. شما در موقع داد و ستد پارچه های خارجی فقط کلمه یارد را می شنوید. در بازار پارچه هر یارد را به اندازه ٩٠ سانتیمتر در نظر می گیرند.
نکته ای که به آن باید توجه داشته باشید، این است که وقتی قیمت یک پارچه خارجی را سوال می کنید و برای مثال فروشنده، قیمت آن را ١٠ هزار تومان اعلام می کند، منظور او این است که هر یارد، معادل ۱۰ هزار تومان است نه هر متر معادل ١٠ هزار تومان! در حالی که یارد از متر ١٠ سانتیمتر کمتر است.
اکثر پارچه های خارجی به صورت طاقه های ۵٠ یاردی هستند که معادل ۴۵ متر می شوند.
عرض و طول پارچه
هر پارچه ای عرضی ثابت و طولی متغیر دارد. این طول تا آنجا محاسبه می شود که پارچه برش بخورد. عرض پارچه ها با توجه به نوع مصرف و الگو، محاسبه می شود. سپس در کارخانه تولید، و بعد از طاقه پیچی در طول معینی برش داده می شود. در نتیجه طول پارچه، همان متراژ طاقه یا توپ پارچه است.
عرض پارچه در قیمت یک پارچه مشابه با همان جنس و کیفیت، تاثیرگذار است. برای مثال پارچه تترونی با عرض ١۵٠ سانتیمتر از همان جنس و کیفیت پارچه تترونی با عرض ٩٠ سانتیمتر، قیمت بیشتری دارد. خریدار باید با توجه به نوع مصرف و یا الگوی دوخت، عرض پارچه مورد نظر را انتخاب کند.
انواع بسته بندی پارچه
۱) طاقه پارچه
یکی از اصطلاحات رایج در بازار پارچه، طاقه پارچه است که گاه به اشتباه تاقه نوشته می شود. در زبان عامیانه به آن توپ پارچه نیز می گویند. البته در بازار بیشتر از کلمه طاقه استفاده می شود. هنگامی که می پرسید، هر توپ پارچه چند متر است؟ از فروشنده درباره عرض پارچه نیز حتما سوال کنید. طاقه های پارچه از نظر ظاهری به صورت استوانه ای شکل یا به صورت مکعب مستطیل هستند. در اصطلاح به طاقه های استوانه ای شکل، رول گفته می شود. طاقه های مکعب مستطیلی شکل، طاقه کتابی نامیده می شوند. عرض طاقه همیشه به معنای عرض پارچه نیست. کارخانه ها در طاقه پیچی، گاهی پارچه را به صورت یک لا و گاهی به صورت از وسط تا شده می پیچند. برای مثال، طول طاقه کتابی پارچه ای با عرض ١۵٠ سانتیمتر برابر با ٧۵ سانتیمتر است؛ زیرا پارچه از وسط، تا شده است.
۲) عدل پارچه
از دیگر اصطلاحات رایج در بازار پارچه، واژه عدل پارچه، عدل بندی و فروش عدلی است که بیشتر در داد و ستدهای عمده پارچه استفاده می شود. زمانی که عمده فروش یا کارخانه نساجی بخواهد یک یا چند طاقه را برای مشتری ارسال کند، طاقه ها را داخل گونی گذاشته و با نخ های مخصوص، گونی را می دوزند که به این عملیات عدل بندی می گویند.
به هر گونی که چند طاقه پارچه داخل آن باشد، یک عدل پارچه یا یک عدل قماش می گویند. قماش نام عربی پارچه است که در بازارهای سنتی از این واژه زیاد استفاده می شود.در عدل بندی استاندارد کارخانه های نساجی، تعداد طاقه های موجود در داخل گونی به صورت عدد زوج است.
معمولا تعداد استاندارد طاقه های کتابی در یک عدل ٨، ١٠ یا ١٢ طاقه، و تعداد استاندارد طاقه های رول معمولا ۶ عدد است.متراژ هر عدل، برابر با جمع متراژ طاقه های داخل یک عدل است. برای مثال اگر داخل یک عدل ٨ عدد طاقه ۴٠ متری باشد، متراژ آن عدل برابر با ٣٢٠ متر است.
اکثر کارخانجات نساجی و بعضی از فروشنده های عمده، پارچه را فقط به صورت عدلی می فروشند؛ یعنی حداقل سفارش مشتری باید یک عدل باشد.تفاوت فروش طاقه ای با فروش عدلی در این است که در فروش طاقه ای، حداقل خرید مشتری می تواند یک طاقه باشد، ولی در خرید عدلی باید چندین طاقه که داخل یک عدل قرار دارند، یک جا خریده شوند.
روش قیمت دهی در بازار پارچه
قانون قیمت دادن پارچه چیست؟ روش قیمت دهی پارچه های ایرانی (بر حسب متر) و پارچه های خارجی (برحسب یارد) یکسان است. در بازار همیشه روش قیمت دهی، بر حسب قیمت یک متر و یا یک یارد از طول پارچه است.
کارخانجات نساجی و عمده فروشان پارچه نیز به همین صورت به مشتری قیمت می دهند. با توجه به این که متراژ طاقه پارچه ها متقاوت است، به جای پرسش درباره قیمت هر توپ پارچه، نرخ هر واحد طول را از فروشنده یا کارخانه سوال کنید.
بعضی از مشتری ها به اشتباه تصور می کنند که قیمتی که فروشنده می گوید، بر حسب یک مترمربع است. اما همانطور که گفته شد، هر پارچه ای عرض خاص خود را دارد و این عرض ثابت است. برای مثال اگر فروشنده قیمت پارچه ای با عرض ۳ متر را، ۶ هزار تومان بگوید، منظورش این است که قیمت هر ۱ متر طول در ۳ متر عرض برابر با ۶ هزار تومان است. به زبان ساده تر در قیمت دهی پارچه، منظور قیمت مساحت ۱ متر طول در عرض پارچه است.
پارچه کیلویی
پارچه های کیلویی شامل چه پارچه هایی می شوند؟ نحوه فروش آن ها به چه صورت است؟
مفهوم پارچه کیلویی را معمولا حرفه ای ها استفاده می کنند. شاید یک تازه وارد به حوزه پارچه و پوشاک، واحد اندازه گیری پارچه را فقط متر بداند.
پارچه های کیلویی، پارچه هایی هستند که از طول کش مى آیند و به صورت دقیق نمی توان آن ها را اندازه گرفت. از جمله اصلی ترین پارچه هایی که به صورت کیلویی فروخته می شوند، پارچه های تریکو هستند که در اکثر آن ها از الیاف لاکرا یا اسپاندکس که همان کش است، استفاده می شود.
در تولید بعضی از پارچه ها از الیاف کشی استفاده می شود. اگر پارچه از دو سمت طول و عرض، و یا فقط از سمت طول کش بیاید، به صورت کیلویی فروخته می شود. فروشنده ها فقط به صورت تقریبی می توانند محاسبه کنند که هر کیلو از یک پارچه خاص، معادل چند متر است.
در مورد پارچه های کیلویی، قیمت هر یک کیلو به مشتری گفته می شود.
هر پارچه با توجه به جنس، الیاف، عرض و ضخامت آن، وزن متغیری دارد. برای درک بهتر از قیمت هر متر در خرید پارچه های کیلویی از فروشنده بپرسید که هر کیلو از آن پارچه، حدود چند متر است. برای مثال اگر فروشنده، پارچه دیور با عرض ١۵٠ سانتیمتر را کیلویی ٢٠ هزار تومان و هر کیلو را تقریبا ٣ متر اعلام می کند، شما می توانید حساب کنید که پارچه دیور به صورت تقریبی متری ۶٧٠٠ تومان است.
فروش پارچه به صورت کیلویی تنها مختص پارچه های کشی نیست. برخی پارچه های غیرکشی نیز، تحت شرایطی باید به صورت کیلویی یا وزنی فروخته شوند؛ به عنوان مثال می توان به پارچه های تکه ای، درجه یک و نیم، درجه دو و یا ضایعات ( استوک ) اشاره کرد.
پارچه تکه ای
منظور پارچه هایی هستند که در فرآیند تولید به دلایل گوناگون با طول های مختلف ( معمولا یک تا ده متر ) از پارچه های درجه یک جدا می شوند.
درجه بندی کیفی پارچه ها
۱) پارچه درجه یک و بیست پنج
پارچه های درجه ۱٫۲۵ به پارچه هایی گفته می شوند که از لحاظ ظاهری مشکلی ندارند، ولی در باطن دچار عیب هایی فنی هستند که در اصطلاح به آن عیب مهندسی می گویند. این عیب ها شامل مواردی مانند: یکنواخت بودن رنگ و چاپ، نبود بافت یکدست، تغییر در وزن استاندارد و غیره می شود. پارچه های درجه ۱٫۲۵ در اکثر موارد به صورت متری با قیمت خیلی پایین تر از پارچه درجه یک عرضه می شوند.
۲) پارچه درجه یک و نیم
در داخل طاقه این نوع پارچه ها، در بعضی جاهای آن به صورت مشهود و واضح، خرابی وجود دارد. این خرابی ها می تواند زدگی، خرابی رنگ، جا افتادن تار یا پود و غیره باشد. پارچه هایی با درجه کیفی ۱٫۵ هم به صورت متری و هم به صورت کیلویی در بازار فروخته می شوند.
۳) پارچه درجه دو
در بیش از نصف طاقه کامل این نوع پارچه، خرابی وجود دارد و با شدت بیشتر از درجه یک و نیم، در ظاهر آن مشخص است. پارچه درجه سه نیز وجود دارد که طاقه آن به صورت کامل می تواند انواع خرابی ها را داشته باشد.
تفاوت پارچه های تکه ای با پارچه های درجه کیفی مختلف:
پارچه های درجه دار، طاقه پیچی شده هستند، ولی پارچه های تکه و استوک به صورت درهم داخل گونی بسته بندی می شوند.
۴) استوک
به پارچه های ضایعات، استوک گفته می شود. تکه های استوک، زیر یک متر هستند و از تکه های ۵ سانتیمتری شروع می شوند، داخل گونی بسته بندی و به صورت فله ای یا کیلویی، خرید و فروش می شوند.
وزن یا گرماژ
وزن یا گرماژ نشان دهنده چه خصوصیتی در پارچه است؟
یکی دیگر از اصطلاحات رایج در بازار پارچه، گرماژ است که همان مفهوم وزن را دارد. اما روش محاسبه وزن پارچه چیست؟ واحد اندازه گیری وزن یا گرماژ پارچه برحسب گرم است. هر پارچه ای می تواند با تراکم بافت های مختلف و به طبع آن ضخامت های مختلفی تولید شود. میزان مصرف الیاف در بافت پارچه و فشردگی این الیاف با یکدیگر که همان تراکم پارچه است، باعث به وجود آمدن ضخامت پارچه و وزن آن می شود.
کارخانجات نساجی و فروشندگان پارچه برای مشخص کردن تراکم بافت پارچه، وزن یا گرماژ را به خریدار می گویند. هرچه پارچه، تراکم بافت و ضخامت بیشتری داشته باشد، گرماژ بیشتری نیز دارد.
منظور از گرماژ پارچه، میزان وزن یک متر طول پارچه در عرض آن است. برای مثال اگر فروشنده بگوید که این پارچه تترون با عرض یک متر و نیم، ١٨٠ گرم وزن دارد، یعنی وزن یک متر پارچه در عرض ١۵٠ سانتیمتر، ١٨٠ گرم می شود.
پس روش محاسبه وزن پارچه با هر عرضی که داشته باشد، به این صورت است که یک متر از طول پارچه را برش می زنند و روی ترازو قرار می دهند تا گرماژ بدست آید.
زمانی که گرماژ پارچه به شما گفته شد، حتما از عرض پارچه نیز سوال کنید. برای مثال اگر پارچه تترون با عرض سه متر، ٣۶٠ گرم باشد، یعنی وزن پارچه در ابعاد یک متر در سه متر، ٣۶٠ گرم است.
کالیته یا کاتالوگ پارچه
خریدارن عمده پارچه، چگونه پارچه ها را انتخاب می کنند؟
اکثر کارخانجات نساجی و تامین کننده های پارچه، نمونه ای کوچک از زیردست به همراه رنگبندی یا طرح هاى مختلف آن پارچه را با کالیته های مقوایی فراهم می کنند. از این طریق، مشتری می تواند همزمان با لمس پارچه، تمام طرح ها و رنگ های موجود را به صورت یک جا مشاهده کند.
شکل ظاهری و سایز کاتالوگ با توجه به میزان رنگبندی و طرح، سایز طرح، نوع جنس، سلیقه شخصی و غیره متفاوت است.
سری رنگ پارچه
منظور از فروش به صورت سری رنگ چیست؟
در تولید پارچه های طرحدار مانند پارچه های پیراهنی و ملحفه ای، یک طرح در چند رنگ مختلف تولید می شود. در پارچه های ساده رنگی نیز گاهی یک جنس پارچه در چند رنگ تولید می شود.
در بعضی مواقع، فروش کارخانجات نساجی و عمده فروش ها به این صورت است که تمام رنگ های یک طرح یا پارچه را یک جا به فروش می رسانند.
برای مثال پارچه ملحفه ای گلداری را در نظر بگیرید که با پنج رنگ مختلف تولید شده است. اگر کارخانه نساجی یا فروشنده بگوید که فروش به صورت سری رنگ است، یعنی این که مشتری باید تمام رنگبندی را یک جا خرید کند؛ یعنی از هر رنگ حداقل یک طاقه به مشتری فروخته می شود.
اگر فروش هم به صورت سری رنگ و هم به صورت عدلی باشد، یعنی داخل عدل دو سری رنگ و حداقل فروش یک عدل است.
ضد آب ژاول بودن
منظور از ضد آب ژاول بودن، این است که پارچه در اثر شستشو با وایتکس یا آب ژاول، کیفیت خود را از دست نمی دهد و رنگ یا چاپ آن خراب نمی شود.
خام پارچه
منظور از خام پارچه و تکمیل چیست؟
در بازار شاید بشنوید که خام پارچه در فلان کارخانه تولید، و رنگرزی یا چاپ و تکمیل آن در فلان شرکت صورت گرفته است. مفهوم خام پارچه یا تکمیل، شاید برای بعضی خریداران پارچه مبهم باشد.
اکثر پارچه ها ابتدا با الیاف مختلف بافته می شوند. پس از بافت پارچه با الیاف، خام پارچه تولید، و به رنگرزی یا واحد چاپ ارسال می شود. به فرآیند کامل شدن تولید پارچه پس از تولید خام، اصطلاحا تکمیل می گویند.
سوپر پارچه و شبه
سوپر پارچه و شبه پارچه، چه نوع پارچه هایی هستند؟
گاهی قبل یا بعد از نام پارچه و اسم کارخانه، کلمه سوپر می آید که مفهوم آن کیفیت بالاتر از حد انتظار است.
برای مثال شاید اصطلاحاتی مثل سوپر فیونا یا تترون سوپر و غیره را شنیده باشید که منظور فروشنده یا کارخانه، کیفیت فوق العاده پارچه نسبت به دیگر جنس های مشابه آن است.
کلمه سوپر قبل از نام برند و کارخانه، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و به منزله تولید محصول مورد نظر با کیفیت بهتر از تولیدات قبلی کارخانه است.
کلمه شبه یا شبیه نیز قبل از نام بعضی از پارچه ها به کار می رود، مثل شبه فاستونی یا شبه ترگال که معنای آن شبیه پارچه فاستونی یا پارچه ترگال است.
اگر برای تولید پارچه ای استانداردی تعریف شده باشد و کارخانه ای آن استانداردها را رعایت نکند، ولی موفق به تولید پارچه ای با مشخصات نزدیک به پارچه مورد نظر شود، کلمه شبه را قبل از اسم پارچه اصلی می آورند.
دلیل اصلی تولید این نوع پارچه ها از جمله پارچه شبه فاستونی، کاهش قیمت تمام شده محصول است.
اسکونت
اسکونت، همان اختلاف قیمت در خریدهای نقدی و چکی است که به ازای هر ماه محاسبه می شود. میزان اسکونت ارتباط مستقیم با انصاف فروشنده دارد.
به عنوان مثال اگر قیمت نقدی هر متر پارچه ١٠٠٠٠ تومان باشد و شما قصد خرید چکی با مدت سه ماه را داشته باشید، به فرض اینکه فروشنده برای هر ماه ٣ درصد اسکونت در نظر بگیرد، باید پارچه را با قیمت ٩ درصد اضافه تر یعنی متری ١٠٩٠٠ تومان بخرید.
پس کرایه و کرایه شهری
کرایه شهری یا پس کرایه معمولا به هزینه پیک موتوری، وانت و یا گاری برای انتقال بار پارچه به محل باربری یا تعاونی اتوبوسرانی گفته می شود. این هزینه به مبلغ کرایه باربری یا اتوبوس اضافه شده و موقع تحویل از خریدار دریافت می شود.
منبع: وبسایت روچی
نظرات کاربران