همه چیز در مورد پارچه کتان

همان طور که از نام آن برمی‌آید پارچه کتان از الیاف گیاه کتان تولید می‌شود و این گیاه در ایران کاشته نمی‌شود. بیشتر افراد و منابع معتقدند گیاه کتان جزء قدیمی‌ترین پارچه‌هایی است که انسان برای تولید لباس از آن استفاده کرده است. بنابراین پارچه کتان قدمت بسیار زیادی در تولید لباس دارد و همین قدمت و ویژگی‌های جذاب این پارچه باعث شده است کتان را به عنوان پادشاه پارچه‌ها بشناسند. در این مقاله قصد داریم ویژگی‌های پارچه کتان را بررسی کنیم و انواع پارچه کتان را بشناسیم. همچنین به این سوال پاسخ دهیم که چرا پارچه کتان طرفداران زیادی دارد؟

تاریخچه پارچه کتان

یکی از موارد مهمی که در مورد پارچه کتان باید بدانید تاریخچه آن است. پارچه کتان از قدیمی‌ترین پارچه‌هایی است که برای تولید لباس از آن استفاده شده است. باستان شناسان توانسته‌اند در غارهای ماقبل تاریخ در کشور گرجستان، قدیمی‌ترین پارچه کتان رنگ شده را پیدا کنند که قدمت آن به ۳۶ هزار سال قبل برمی‌گردد. نمونه‌ی دیگری که باستان شناسان توانسته‌اند پیدا کنند، یک پارچه کتان قدیمی است که در اطراف دریاچه‌ی سوئیس کشف شده است و قدمت آن به ۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد. لازم به ذکر است در گذشته گیاه کتان به سختی رشد می‌کرده و تولید پارچه از آن نیز سخت و زمان بر بوده است. به همین دلیل در مناطق زیادی مانند مصر باستان آن را به عنوان کالای لوکس بر شمرده‌اند.

پارچه کتان چیست

از ساقه گیاهی به نام فلاکس که به شکل سالانه کشت می‌شود و طول آن ۱۲۰ سانتی متر است، الیاف کتان به دست می‌آید. این گیاه در اردیبهشت و خرداد کشت می‌شود و بعد از سه ماه بالغ می‌شود. این گیاه همچنین در هوای سرد و نسبتا مرطوب و با وجود باران بهتر عمل می‌کند. الیاف کتان دارای ساختمان داخلی تشکیل شده از پنبه است ولی در آن کریستالین‌های زیادی وجود دارد که سبب شده خصوصیات فیزیکی آن با پنبه فرق داشته باشد. الیاف کتان همچنین دارای مواد غیر سلولزی بیشتری نسبت به پنبه است و چربی، مواد رنگی، همی سلولز و … در آن دیده می‌شوند. الیاف کتان همچنین نرم و شفاف بوده و در صورتی که چربی آن به خوبی گرفته شود، شفافیت بیشتری نیز خواهد داشت. بهترین نوع این الیاف در شمال فرانسه، ایرلند و بلژیک رشد می‌کند.

پارچه کتان نخ چیست

پارچه کتان نخ همان طور که از نام آن پیداست پارچه کتانی است که در آن مقدار زیادی نخ به کار رفته است. این پارچه برای تولید انواع مانتو و شلوار کاربرد داشته و آبرفت آن بسیار کم است. از دیگر ویژگی‌های مثبت آن می‌توان به عبور هوا و سازگاری با پوست بدن نام برد. این پارچه همچنین ایجاد حساسیت نمی‌کند.

ویژگی‌های پارچه کتان

پارچه کتان دارای ویژگی‌ها و خصوصیاتی است که باعث شده محبوبیت زیادی پیدا کند و به آن لقب پادشاه پارچه‌ها را بدهند از جمله ویژگی‌های پارچه کتان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استحکام در برابر کشش

استحکام و مقاومت پارچه کتان از جمله ویژگی‌های مثبت آن است. این پارچه حتی از پارچه پنبه نیز استحکام بیشتری دارد زیرا در ساختمان الیاف آن کریستالین‌های بسیاری وجود دارد. این کریستالین‌ها میزان استحکام کتان را در مقابل کشش افزایش داده و مقاومت آن را زیاد کرده‌اند.

مقاومت در برابر حمله‌ی حشرات

پارچه کتان تقریبا در مقابل پوسیدگی مقاوم است و پس از مدتی پوسیده نمی‌شود. دقت داشته باشید برخی از پارچه‌ها به مرور زمان در معرض حمله حشراتی مانند بید قرار می‌گیرند اما کتان جوشیده شده و سفید شده و دارای سلولز خالص است. در ضمن اگر پارچه کتان در معرض رطوبت و حرارت قرار بگیرد، ممکن است دچار آلودگی‌های آنی شود و سلولز پارچه مورد حمله قارچ و کپک قرار گیرند. اما در کل مقاومت پارچه کتان بسیار بالاست بخصوص اگر این پارچه خشک باشد.

مقاومت در برابر اسیدها

از دیگر ویژگی‌های پارچه کتان این است که در مقابل اسیدها مقاوم است. البته این مقاومت در مقابل محلول رقیق و سرد اسید امکان پذیر است و ممکن است در برابر محلول‌های سرد و غلیظ و یا گرم و رقیق پارچه کتان مقاومتی نداشته باشد.

مقاومت در برابر رطوبت

قدرت پارچه کتان در حالت رطوبت بیست درصد بیشتر از حالت خشک است. به همین دلیل عملیات‌های مکانیکی روی این پارچه در مراحل ریسندگی در حالت رطوبت روی آن انجام می‌شوند.

مقاومت در برابر حلال‌های آلی

حلال‌های آبی معمولی از جمله محلول‌هایی هستند که در خشکشویی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این حلال‌ها روی برخی از پارچه‌ها اثر مخربی دارند. در صورتی که روی پارچه کتان هیچ اثری ندارند.

مقاومت در برابر حرارت

پارچه کتان در مثابل حرارت مقاوم بوده و در دمای بالا تجزیه نمی‌شود. اما اگر پارچه کتان را تا دمای در برابر حررات مقاوم است این حرارت به حدی است که اگر پارچه تا دمای ۱۲۰ درجه سانتی گراد نیز در  درجه سانتی گراد حرارت دهید شروع به زرد شدن می‌کند.

در کنار ویژگی‌ها و خصوصیات ذکر شده پارچه کتان ضخامت متغییری داشته و بسیار خنک است. این پارچه انعطاف پذیر بوده و سطحی درخشان و یکدست دارد. همچنین پارچه کتان به آسانی و به راحتی تمیز شده و لک‌های ایجاد شده روی آن به راحتی از بین می‌رود. استحکام پارچه کتان در مقابل شست و شوی مداوم بسیار زیاد بوده  و می‌توانید متناسب با فصل ضخامت دلخواه خود را پیدا کنید. دقت داشته باشید پارچه کتان مرغوب و با کیفیت دارای کمترین میزان چربی بوده و به همین دلیل کیفیت انواع پارچه کتان با یکدیگر متفاوت است. همچنین کیفیت پارچه بسته به زمین و شرایط جوی دارد که گیاه کتان در آن کشت می‌شود. در هر صورت پارچه کتانی که دارای مرغوبیت باشد شفافیت و نرمی خاصی نیز دارد.

انواع پارچه کتان

پارچه کتان به دلیل استحکام و قابلیت جذب بالا محبوبیت زیادی دارد. اما بافت و الیاف آن به گونه‌ای است که مستعد چروک شدن است. بسیاری از طراحان به جای گریز از این خصوصیت پارچه کتان سعی کرده‌اند آن را در طرح‌های خود پیاده کنند. تولید کتان گرانتر از پنبه است. برای کاهش هزینه این پارچه آن را گاهی با پنبه یا سایر الیاف دیگر ترکیب می‌کنند تا قیمت آن مناسب‌تر شود. در ادامه با انواع پارچه کتان آشنا می‌شوید.

پارچه کتان داماسک

این نوع پارچه از بافت ساده و ساتن تلفیق شده و از آن برای پارچه‌های رومیزی و دستمال سفره استفاده می‌شود.

پارچه ‎کتان ونیز

این نوع پارچه از نوع داماسک بوده و روی آن گل و طرح‌های زیبا به چاپ می‌رسد.

پارچه کتانی Huckaback

این نوع پارچه ترکیبی از پنبه و کتان است. برای تهیه حوله از این نوع کتان استفاده می‌شود زیرا جاذب خوبی است و بسیار سبک است.

کتان ساده بافته شده

این نوع پارچه که به آن حوله شیشه‌ای نیز می‌گویند برای پاک کردن شیشه‌ها و از بین بردن لکه‌ها بسیار مناسب است. بافت این نوع پارچه بسیار شل است و جاذب خوبی است. به همین دلیل برای خشک کردن ظروف نیز از آن استفاده می‌شود.

انواع پارچه های ترکیبی کتان

همان طور که گفتیم کتان پارچه گرانی است و برای کاهش هزینه‌ها آن را با الیاف دیگر مخلوط می‌کنند تا برای هدفی خاص آماده‌تر شود.

مخلوط کتان و پنبه

تفاوت کتان با پنبه در بافت و میزان سلولزی بودن پارچه است. پارچه کتان و پنبه ترکیبی از این دو الیاف است. این نوع پارچه به دلیل داشتن پنبه ایست بیشتری داشته و متر چروک می‌شود. همچنین برای لباس‌های مختلف از جمله کاپشن‌، دامن و پیش بند از آن استفاده می‌شود. یکی از دلایل ترکیب پنبه با کتان این است که بافت کتان حفظ شود ولی ایست آن بالاتر رود. این مورد به خصوص برای دوختن کت حیاتی است.

مخلوط کتان و ابریشم

مخلوط کتان و ابریشم ظاهری شبیه کتان دارند اما به دلیل داشتن ابریشم در این نوع پارچه درخشندگی و شفافیت آن بالاتر است. این نوع پارچه برای دوخت کت و شلوارهای گران قیمت، لباس و دامن کاربرد دارد.

کتان و پلی استر

اغلب کتان با پلی استر مخلوط می‌کنند تا هزینه آن را کاهش دهند و همچنین میزان چین و چروک آن کمتر شود.

 سخن آخر

از انواع پارچه کتان برای تولید انواع پوشاک زنانه و مردانه استفاده می‌شود اما همان طور که دیدید پارچه کتان تنها مختص تولید لباس نیست و مصارف دیگری نیز دارد. پارچه کتان در تولید انواع کوسن‌ها، روکش‌های صندلی، پرده، ملافه و موارد این‌چنینی استفاده شده و از آن برای تولید حوله، کیف و… نیز استفاده می‌شود زیرا بافتی جاذب و انعطاف پذیر دارد. برای خرید شال و خرید روسری با پارچه کتان یا دیگر پارچه‌ها می‌توانید سری به فروشگاه ما بزنید.