لباس مردمان بلوچ، قدمتی به درازای تاریخ دارد؛ لباسی با سوزندوزی که نشانگر فرهنگ غنی مردم این دیار است. در حال حاضر لباس بلوچی جز هنرهایی است که زنده مانده و علت آن نیز همت قوم بلوچ در پاسداری از این یادگار زیبای نیاکانشان است. به راستی که این لباس، بخشی از هویت، فرهنگ و تاریخ ایرانیان است. قدمت پوشاک این قوم به گونه ای بوده که حتی در شاهنامه فردوسی نیز به آن اشاره شده است.
سوزندوزی با نام قوم بلوچ شناخته شده و در تمامی جهان، این سبک به نام زنان این خطه گره خورده است. تا به حال نمایشگاههایی از این هنر فاخر در ایران و آن سوی مرزهای وطن تشکیل شده و شاهد استقبال گسترده بوده است. از استادان بنام این عرصه، می توان به مرحوم «مهتاب نوروزی» و «زرخاتون عظیمی» (صاحب مهر اصالت جهانی از یونسکو) و «شهناز خلیلی ایرندگان» (که سابقه طراحی لباس برای فرح و اشرف پهلوی را در کارنامه خود دارد) اشاره کرد.
این لباس مردانه و زنانه بوده که این دو جنس تفاوت هایی با یکدیگر دارند. در پوشاک مردان تنوع قابل ملاحظه ای از نظر طرح و مدل دوخت وجود ندارد و دوخت لباسها دارای الگویی همسان است. سادگی و پرهیز از نقشهای زیاد، از ویژگی های بارز لباس مردان است. از سویی دیگر، پوشاک زنان از فاخرترین نمونه های لباس سنتی ایرانی است که علت آن در سوزندوزی های بسیار لباس است. برخلاف پوشاک مردان، لباس زنان دارای تنوع در طرحها و دوختها است گرچه دوخت ظاهری آن از الگویی ثابت پیروی می کند. برخی معتقدند که این طرح و دوخت، برگرفته از شیوه زندگی بلوچها بوده چرا که به جهت پیروی از سنتها، آنان را مقید به استفاده از پوششی تقریبا ثابت نموده است.
به طور کلی، لباس بلوچی ها به سه دسته تقسیم میشود:
۱. سرپوش (که برای محافظت از سر استفاده می شود)
۲. تنپوش (جهت محافظت و پوشاندن بدن)
۳. کفش
از جمله تفاوتهای پوشاک مردان و زنان، میتوان به استفاده مردان از «پاگ» (عمامه ای گرد که بر سر بسته میشود)، «کلاه سوپی» (عرقچین که در مسجد به کار میرود)، «جامگ» (پیراهنی گشاد و جادار)، «پاجامگ» (شلوار گشاد و چین دار)، «سواس و پوزا» (کفشی که با برگ خرمای وحشی بافته می شود)، «کرو» (جوراب پشمی مخصوص فصل زمستان) و درنهایت «کوش» (کفش چرمی) اشاره کرد. کفشهای سنتی مردان بلوچ دستساز بوده و با استفاده از روشی ساده تهیه میشود.
در طرف دیگر، زنان بلوچ لباس هایی با تنوع رنگ بالا دارند که این امر نشانگر حس هنردوستی و زیباییشناسی این قوم است؛ بانوان با تغییر در «جامگ» و «پاجامگ»، از این لباسها همراه با «تکو» (چارقد)، «سریگ» (روسری که از چارقد بزرگتر است)، «پولک»، «پولوه»، «کیگ» (زیورآلات) و «پور» (سینهریز) استفاده میکنند.
دانستن این نکته که لباس محلی مردان بلوچی و لباس محلی مردان خراسان، از ریشه لباس پارت بوده و شباهت های بسیاری به هم دارد، خالی از لطف نیست. شاید از دید فردی غیر بلوچ، این لباسها بسیار به هم شبیه بوده و حتی در مواردی کاملا مانند هم باشند اما در واقعیت اینگونه نیست و مردمان این دیار، با مشاهده ساختار و دوخت هر لباس، به منطقه و طایفه فرد مورد نظر پی میبرند.
لباس بلوچی، از دیرباز مورد استفاده مردمان این خطه بوده و بایستی مورد توجه پژوهشگران علاقهمند قرار گیرد. گرچه این لباس در طول زمان شاهد تغییراتی اندک بوده اما هنوز هم این لباس بیانگر فرهنگ اصیل این قوم است.
با سلام..لطفا واسه فروش محصول از کلی گویی تاریخی پرهیز کنید.درازای تاریخ یعنی چند سال دقیقا؟؟؟ در ضمن راهنمایی بفرمائید کجای شاهنامه در خصوص پوشاک بلوچی بیتی وجود دارد؟؟ منتظر پاسخشان در ایمیلم هستم..سپاس
قدمت قوم بلوچ به قرن ۶ ششم قبل از میلاد برمی گرده، زمانی که کوروش، این قوم رو تشویق کرد که در ایالات شمالی ایران ساکن بشن. بلوچ ها هزار سال در این ایالت اقامت داشتن و جزو نخبگان سپاه امپراتوری هخامنشی و ساسانی خدمت کردن.