چاپ بر روی پارچه از تاریخچه و قدمت زیادی برخوردار است و از زمانی که بشر سعی در پوشاندن اعضای مختلف بدن خود داشته تلاش کرده است که با الهام گیری از محیط اطراف خود اقدام به پارچه بافی و چاپ پارچه کند. نشانههای چاپ بر روی پارچه برای اولین بار به سده چهارم پیش از میلاد مسیح برمیگردد که در کشورهای هندوستان آغاز شده است و سپس به کشورهای دیگر مانند چین منتقل شده است. چاپ پارچه در کشورهای مختلف از دورههای مختلفی شروع شدند و در ایران نیز برای اولین بار از دوره ساسانیان آغاز شده است. امروزه چاپ پارچه با استفاده از روشهای مختلفی صورت میگیرد که نتیجه پیشرفت علوم و تکنولوژیهای متنوع هستند. در ادامه به بررسی و تشریح تفاوت تکنولوژی چاپ یووی و سابلیمیشن پرداخته میشود.
چاپ یووی چیست؟
چاپ یووی به عنوان یکی از روشهای نوین و دیجیتال چاپ پارچه شناخته میشود که در آن از اشعه فرابنفش برای خشک کردن جوهر بر روی پارچه استفاده میشود. در این روش از چاپ پارچه بعد از آنکه جوهر توسط هد دستگاه چاپ بر روی پارچه افشانده شد، بلافاصله پارچه رنگی در معرض تابش نور فرابنفش قرار میگیرد تا در کمترین زمان ممکن خشک شود و به اصطلاح رنگ بر روی پارچه پخته شود. چاپ یووی میتواند به پارچهها حجم بدهد و باعث ایجاد طرحهای برجسته بر روی آن شود. به دلیل آنکه در چاپ یو وی هد دستگاه با بستر اصلی چاپ تماسی ندارد میتوان از آن برای چاپ بر روی هر بستری استفاده کرد.
مزایای استفاده از چاپ یو وی
همانطور که گفته شد چاپ یووی یکی از روشهای نوین در چاپ پارچه به شمار میرود بنابراین مزایا و امتیازات ویژه ای در استفاده از آن وجود دارد که مهم ترین آنها شامل موارد زیر است:
- چاپ بر روی بسترهای مختلف (پارچه، چوب، فلز، سرامیک و…) به دلیل قرار نگرفتن هد دستگاه به صورت مستقیم بر روی بستر چاپ
- سرعت در انجام چاپ پارچه و خشک شدن آن
- عدم نیاز به آماده سازی بستر چاپ در بسیاری از موارد
- مقاومت بالای جنس چاپ شده در برابر خراش، گرما، رطوبت و … به دلیل استفاده از نور فرابنفش برای پختن رنگ
- روش چاپ پارچه یووی اثرات مخرب بر محیط زیست ندارد و روش سالم تری برای چاپ پارچه است
- چاپ لایههای رنگ مختلف به صورت همزمان
- زمینه را برای ابراز ایدهها و خلاقیتها فراهم میکند و از پتانسیل بالایی برخوردار است
چاپ سابلیمیشن چیست؟
واژه سابلیمیشن در لغت به معنای تصعید است و به حالتی گفته میشود که جسمی از حالت جامد به گاز تبدیل میشود. چاپ سابلیمیشن (Sublimation Printing) یکی از بهترین روشهای چاپ بر روی اشیا است که کمتر از دو دهه است که در ایران از آن استفاده میشود. در این نوع چاپ ابتدا یک طرح یا الگو در محیط گرافیکی طراحی میشود و توسط پرینتر مخصوص دارای جوهر مخصوص سابلیمیشن بر روی کاغذ مخصوص آن چاپ میشود. در مرحله بعدی کاغذ بر روی پارچه که قرار است طرح بر روی آن پیاده شود قرار داده میشود و در نهایت توسط دستگاه سابلیمیشن چاپ نهایی انجام میشود. میتوان گفت که سابلیمیشن در واقع یک اتوی بزرگ است که توانایی انتقال جوهر از روی کاغذ به روی سطح مورد نظر را دارد. دمای این دستگاه در هنگام چاپ سابلیمیشن بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ درجه ی سانتی گراد استکه باعث میشود جوهر از روی کاغذ بلند شده و روی سطح مورد نظر بنشیند.
مزایای استفاده از چاپ پارچه سابلیمیشن
چاپ پارچه سابلیمیشن همانند سایر روشهای چاپ پارچه دارای مزایای مختلفی است و برتریهای محسوسی بر چاپهای سنتی، دیجیتالی و …. دارد. از مهم ترین مزایای استفاده از چاپ سابلیمیشن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کیفیت و ماندگاری و همچنین ثبات بالای رنگ در این روش بسیار خوب است و نسبت به روشهای دیگر بهتر است
- طرحها و الگوها در این روش با کیفیت بالایی چاپ میشوند
- این روش محدودیت تیتراژ ندارد که مزیت آن نسبت به روشهای سنتی میباشد
- طرح و الگوهایی که در چاپ پارچه سابلیمیشن بر روی پارچه تثبیت میشود با شستشو پاک یا کمرنگ نخواهد شد
- چاپ سابلیمیشن نسبت به بسیاری از روشهای دیگر چاپ پارچه کم هزینه تر و مقرون به صرفه تر است
- این روش نیز مانند چاپ یووی میتواند بر روی بسترهای مختلف مانند پارچه، چوب، سرامیک و… صورت بگیرد.
تفاوتهای اصلی در تکنولوژی چاپ یو وی و سابلیمیشن
به صورت کلی میتوان گفت که این دو چاپ وجه اشتراکهای زیادی دارند و در هر دو روش میتوان از طرحهای بدون محدودیت رنگی استفاده کرد و بر روی پارچه پیاده کرد اما این دو روش چاپ پارچه دارای تفاوتهایی اساسی نیز هستند که مهم ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- چاپ پارچه سابلیمیشن از یک جوهر مخصوص استفاده میکند که میتواند فقط بر روی پارچههایی از جنس پلی استر خالص یا مادههای سخت که با استفاده از پلی استر روکش شده اند تثبیت شود در حالی که چاپ یووی میتواند بر روی هر بستری یا هر جنسی استفاده شود و طرح و الگو را چاپ کند.
- تفاوت بعدی این دو شیوه چاپ این است که در چاپ یووی طرح چاپ شده بر روی پارچه در سریع ترین زمان ممکن خشک خواهد شد و سریعا قابل استفاده میشود. در چاپ سابلیمیشن عملیات چاپ پیچیدگیهای خاص خود را دارد و خشک شدن طرح بر روی پارچه نیاز به حرارت و زمان بیشتری دارد.
- چاپ سابلیمیشن بر روی بسترهایی با زمینه روشن یا تیره نمیتواند به راحتی انجام میشود در حالی که این کار در چاپ یووی به راحتی صورت خواهد گرفت
- چاپ سابلیمیشن به صورت تک لایه ای است در حالی که همانطور که گفته شد چاپ یووی میتواند در چندلایه به صورت همزمان انجام شود.
نظرات کاربران