یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کشور عزیزمان ایران، تنوع‌های قومی و قبیله‌ای، تنوع در ادیان، تنوع در پوشش و … است به گونه‌ای که اقوام مختلفی همچون ترک، کرد، لر و … و همچنین صاحبان ادیان مختلفی همچون مسلمان، کلیمی، مسیحی، ارمنی، زرتشتی و … سالیان متمادی است که در کنار هم زندگی می‌کنند.
در تمامی این دیان حدود پوشش تا حد زیادی مشخص شده است. البته در بعضی از ادیان که کتاب‌های آسمانی آن ها از تحریف مصون نبوده‌اند، تفاوت‌هایی در نوع پوشش مذاهب مختلف آن‌ها وجود دارد. در این مقاله نگاهی گذرا به پوشش سر ادیان مختلف خواهیم انداخت:
آیین زرتشت
در کتاب آسمانی گاتا اصول مختلفی ذکر شده است. یکی از این اصول رعایت پوشش و حجاب برای دستیابی به امنیت کامل است. علاوه بر این در اصل آزادی تاکید شده است که جهت عدم سلب آزادی دیگران و عدم تهییج قوه شهویه دیگران، پوشش و حجاب را رعایت کنند.
علی محمدی آشنائی نیز در کتاب حجاب در ادیان در این باره آورده است:
«”اشو زرتشت”، نه تنها با تقریر و تنفیذ خود بر حدود و کیفیت رایج حجاب و عفاف صحه گذاشته بلکه برای تعمیق آن با پندهایی کوشیده است تا ریشه‌های درونی حجاب را مستحکم نماید.»
زرتشتیان دارای لباس ویژه مذهبی نیز هستند که فرد پسر یا دختر، پس از رسیدن به پانزده سالگی باید آن را به تن کند. بنابر اعتقاد زرتشتیان نپوشیدن این لباس باعث ایجاد دیو «دروج ناسو» می‌شود. این لباس سدره و کشتی نام دارد.
سدره پوشی است که از ۹ تکه پارچه سفید و نازک دوخته شده و در زیر پیراهن و بدون واسطه با بدن پوشیده می‌شود. سدره در اوستا “ستره” نامیده می‌شود.(ستر در عربی به معنی پوشش است و در اسلام نیز برای بیان حکم حجاب از این واژه استفاده می‌شود.)
کشتی نیز کمربند باریکی که است که از پشم گوسفند بافته شده و باید پیوسته آن را بر روی سدره به کمر بندند. پوشیدن کشتی نشانه پیمان و کمربستن به بندگی خداوند یکتا و آماده بودن برای پیروی از دستورهای اوست.
در نقاشی‌های موجود و تصاویر به دست آمده از دوران قدیم، بیانگر این موضوع است که زرتشتیان در طول تاریخ پوشش کاملی داشته اند. در ارتباط با پوشش سر، بانوان از چارقد استفاده می‌کردند که سر آن‌ها را می‌پوشانده و گاهی به جای چارقد از کلاهی به نام لچک استفاده می‌کردند.
امروزه زنان زرتشتی از روسری پارچه‌ای نسبتا بزرگی(به طول ۳.۵ متر و عرض ۱ متر) استفاده می‌کنند که به طرز بانوان بختیاری روی کلاهک می‌گذارند و برای استوار ماندن بر سر، با دستمالی کلاغی روی آن را می‌بندند.
پوشش سر در مراسم مذهبی زرتشتیان
موبد رستم شهرزادی در این باره می‌گوید: پوشش زنان باید به گونه‌ای باشد که هیچ یک از موهای سر زن از پوشش سر بیرون نباشد. همچنین در اوستا فصل آفرینگان دهمان به طور صریح آمده است:
نامی زت واجیم، همگی سرواپوشیم و همگی نماز و کریم بدادار هورمزد.
یعنی همگان نامی ز تو برگوییم و همگان سر خود را می‌پوشیم. آنگاه به درگاه دادار اهورا مزدا نماز می‌کنیم.
پوشش یهودیان(کلیمی)
اصلی‌ترین پوشش زنان یهودی برقع یا همان چادر است که با آن سر و صورت و اندام خویش را می‌پوشانده‌اند. در تورات، کتاب روت، باب سوم می‌خوانیم:
«بوعز به آن زن گفت: چادری که بر تو است بیاور و بگیر. پس آن بگرفت و او شش کیل جو پیموده بر وی گذارد و به شهر رفت.» یا در سفر پیدایش درباره عروسی یهودا آمده است که «پس رخت بیوکی را از خویشتن بیرون کرده، برقعی به رو کشیده و خود را در چادری پوشید و به دروازه عینایم که در راه تمنه است، بنشست.»
علاوه بر این از قرن شانزدهم به بعد نیز زنان یهودی برای پوشاندن موهای سرشان از شتیل استفاده می‌کردند. البته در بین یهودیان مشرق زمین همچنان برقع طرفداران بیشتری داشت.
در کتاب حجاب در ادیان الهی نیز در توصیف پوشش یهودیان و زنان سایر ملل غیراسلامی نیز گفته شده است:
«در بین یهود و مللی که از فکر یهود پیروی می‌کردند، حجاب به مراتب شدیدتر از آنچه اسلام می‌خواست، وجود داشت. در بین این ملتها وجه و کفین(صورت و دستها) نیز پوشیده می‌شد.»
پوشش مسیحیان
در تفکر عامه مردم، مسیحیت در امر پوشش و حجاب دنباله رو یهود نیست در حالی که بر خلاف این تصور عمومی مسیحیت نه تنها این احکام سخت را استمرار داد، بلکه در برخی موارد آن را تشدید نمود. جرجی زیدان دانشمند مسیحی در این باره می‌گوید:
«اگر منظور از حجاب پوشاندن تن و بدن است، این وضع قبل از اسلام و حتی پیش از ظهور دین مسیح معمول بوده است و دیانت مسیح هم تغییری در آن نداده و تا اواخر قرون وسطی در اروپا معمول بوده است و آثار آن هنوز در خود اروپا باقی مانده است.»
در مسیحیت نه تنها پوشش سر الزامی است بلکه تزئین موی سر، آرایش و تنظیم آن‌ها در آیینه نیز ممنوع شده است.
لزوم پوشش سر در مراسم عبادی
به مانند یهودیت، مسیحیان نیز در هنگام مراسم عبادی خود باید پوشش سر داشته باشند. در کتاب مقدس، رساله اول پولس رسول به قرنتیان، باب یازدهم آمده است:
«اما هر زنی که سربرهنه دعا و نبوت کند، سر خود را رسوا می‌سازد. زن می‌باید عزتی بر سر داشته باشد به سبب فرشتگان. در دل خود انصاف دهید آیا شایسته است که زن ناپوشیده نزد خدا دعا کند؟»
تا به اینجا پوشش سر بانوان در ادیان مختلف الهی را بررسی کردیم. در مقالات بعدی به صورت جداگانه به پوشش سر بانوان مسلمان خواهیم پرداخت.
نظرات کاربران