مفاهیم اصطلاحات تولید لباس

در میان افرادی که در صنعت مد و لباس فعالیت دارند، یک سری اصطلاحات و صفاتی وجود دارد که می توانند با به کار گرفتن آنها مفهوم و منظور خود را به هم صنفیان خود برسانند و جمله خود را واضح تر سازند. دانستن این اصطلاحات برای شخصی که در زمینه پوشاک فعالیت دارد ، یک امر مفید است حال می خواهد تولیدکننده پوشاک باشد یا فروشنده پوشاک. ما در اینجا برخی از اصطلاحاتی که میان تولیدکنندگان لباس، بافندگان پارچه، عمده فروشان پوشاک، تجار مربوطه و دیگر فعالان صنعت مد و لباس رایج می باشد را قرار داده ایم.

این واژگان کامل نبوده و از عزیزانی که در این زمینه اطلاعات دارند خواهشمندیم با ارسال نظرات و اطلاعات خود ما را در بهبود و رفع ایرادات یاری نمایند.

خرج کار باف:

خرج کار باف معمولا به تولید کنندگانی که با ماشین های بافندگی تخت یقه ، سرمچ و… را می بافند گفته می شود.

خرج کار:

معمولا به موارد جانبی برای تولید یک لباس مانند یقه ، دکمه ، زیپ و… گفته می شود.

اسپان:

اصطلاحیست که اکثرا برای نوعی نخ پلی استر (تکه تکه شده ) به کار می رود که البته مفهوم دقیق آن نخ هایی است که الیاف آن تکه تکه هستند و حالت یکسره ندارند و فقط مربوط به پلی استر نمی شود . اسپان بودن یک نخ به ردوبدل هوا در لباس کمک می‌کند.

ژاکارد یا جاکارد (jacquard):

نوعی طرح پارچه می باشد که طرح هایشان تابع روند بافت است .ژاکار یا جاکارد صورت های لوزی، مربع ،حاشیه زیگزاگی و اشکال مختلف … دارند.

مرسریزه:

نوعی تکمیل نخ های پنبه است که طی یک فرآیند قلیایی خواص مفیدی را به نخ میدهد و برخی خواص بدرا از نخ پنبه میگیرد. این فرآیند طی کشیدن نخ و افزودن محلول صورت میگیرد. پارچه های مرسریزه (بافته شده با این نخ) دارای شفافیت و براقیت بیشتری نسبت به پارچه های پنبه دیگر است و آبرفت کمتری دارند. اگر نخ پنبه عادی و مرسریزه شده را برش دهیم ، قطر نخ پنبه عادی حالت لوبیا شکل دارد و در این فرآیند ،این شکل به دایره نزدیک تر می شود.

فیلامنت:

معمولا به نخ های پلی استری که اسپان نیستند (تکه تکه نشده اند) و الیفشان یکسره است گفته می شود که معمولا در لباس های عادی به صورت تنها مصرف نمی شوند و در لباس های ورزشی کاربرد زیادی دارند. گاهی به صورت مخلوط با نخ های دیگر نیز از آن در لباس های مختلف بهره می برند.

تیکه رنگ کنی:

گاهی برخی لباس ها با پارچه های خام (بدون رنگ) دوخته شده و کار دوخته شده آن قبل از عملیات نهایی دوخت ، توسط رنگرزی های تخصصی رنگ و تکمیل می شوند. به این عمل تکه رنگ کنی می گویند.

رینگر یا رینگل:

به پارچه های راه راه بافته شده با گربافت یا ماشین تخت می گویند . این پارچه ها با تغییر نخ در طی بافت راه راه می شوند و از مشخصه هایش اینست که پشت پارچه همرنگ و هم ردیف با روی آن است. به گردباف هایی که این نوع پارچه را تولید می کنند ، رینگرباف نیز گفته می شود.

دورو و یک رو:

دو نوع از بافت پارچه می باشند ، در یک رو یک لایه بافت شده و در درو یک لایه دیگر هنگام بافت با لایه اصلی ضمیمه می گردد. معمولا هر دو طرف پارچه های دورو قابل استفاده هستند.

دورس:

نوعی پارچه ضخیم تر بافته شده با ماشین های گردباف است که پشت پارچه به صورت تارهای نخ و روی آن دارای تراکم و ضخیم است و معمولا نخ های نگهدارنده پشت از پنبه و روی آن با هر نخی قابل بافت است . این پارچه ها کاربرد پاییزه و زمستانی دارند . دورس دونخ و سه نخ از رایج ترین دورس ها در بازار هستند.

تول (تُل):

به ریز گوله شدن روی پارچه یا نخ می گویند.

پیش و پشت:

رگلان:

به تکه های لباس های زمستانی که احتیاج به برش نداشته و در حین بافت با ماشین های تخت شکل برش خورده میگیرند گفته می شود که معمولا با دونه گیر این قطعات را به هم متصل می کنند و با چرخ خیاطی عادی دوخته نمی شوند .

نمره نخ:

معمولا نمره نخ را برای مقیاس اندازه گیری ضخامت نخ به کار می برند و محاسبه ای بر طبق طول و وزن دارد. به طور مثال بسیاری از نخ های کار شده در تی شرت های عادی ، نمره ۱/۲۰ یا ۱/۳۰ می باشند . توجه داشته باشید که هرچه عدد زیر اعشار بیشتر باشد . ضخامت نخ کمتر است یعنی ۱/۲۰ ضخیم تر از ۱/۳۰ است .

لاکرا:

لاکرا نوعی نخ فیلامنت (یکسره ) می باشد که حالت کشسانی دارد و معمولا با تلفیق آن همراه با نخ های دیگر در بافت ، به پارچه حالت کشی می دهد .جنس لاکرا از مواد است.

تریکو:

اصطلاح رایجی که در خصوص بافت های گره ای (گردباف) به کار برده می شود و نوعی بافت پارچه می باشد نه نوع نخ یا دوخت لباس. در حقیقت تریکو یا tricot یکی از انواع بافت گره ای است و تمامی انواع آن را شامل نمی گردد.

آکریل:

معمولا به نوعی از نخ های مصنوعی مخصوص بافت های زمستانی می گویند که حالتی پف کرده دارد و ممکن است به صورت مخلوط نیز استفاده شود . اکریل به دلیل وزن پایین نسبت به حجمش ، برای بافندگان صرفه ی زیادی دارد.

دونه گیری:

به عملی که زده های یک لباس ترمیم می گردد گفته می شود و با دونه گیری بافت تفاوت دارد.

جودون:

نوعی پارچه است که بافت آن از حالت عادی کمی زبر تر است و حفره های بافت روی پارچه قابل مشاهده است.

کامپکت:

معمولا به فرآیند پایانی تولید پارچه می گویند که شامل حرارت دادن ، پرس و … به پارچه می باشد. این عمل برای قابل استفاده تر شدن پارچه ها امری ضروری محسوب می شود . البته کامپکت به نوعی تکمیل نخ نیز گفته می شود.

فینیش پارچه:

به مرحله ی پایانی تولید پارچه گفته می شود که ممکن است با آنزیمشوری ، رنگرزی و … همراه باشد.

آبرفت

به جمع شدگی پارچه پس از شست آن گفته می شود . معمولا در کامپکت پارچه درصد قابل توجهی از آبرفت آن را می گیرند. در حالت عادی ، آبرفت پارچه های پنبه ای بیشتر از پارچه های مصنوعی می باشد.

کپ: (k o p )

اطلاحیست که برای ارزشیابی الگوی لباس به کار گرفته می شود . به طور مثال ( کپ کار خوبه ) یعنی الگوی تی شرت مناسب است و روی تن به خوبی جلوه میکند . البته کپ موارد استفاده دیگر زیاد دارد.

خار زدن

اصطلاحیست که به عمل کرک دار کردن پشت پارچه توسط دستگاه خار نسبت داده می شود.

سنگشور و آنزیم شور:

به انواع فینیش پارچه یا لباس های پنبه گفته می شود که جلوه ی پارچه را دسخوش تغییر می کند.

یقه دلبری:

نوعی از اشکال یقه در دوخت است که تقریبا شبیه یقه هفتیست که پایین یقه کشیده تر شده.

ماشین تخت

به ماشین های بافندگی که به صورت کشویی و رفت و آمدی می بافد گفته می شود. گاهی کشو یا ماشین کشو نیز خطاب می گردد.

منبع: روچی