پارچه جین امروزه به یکی از محبوب‌ترین پارچه‌ها در میان تمام مردم جهان تبدیل شده است. تفاوت در سلیقه‌های افراد و همچنین محیط‌های مختلف کاری باعث می‌شود که از لباس‌هایی با جنس‌های مختلف استفاده کنند و پارچه‌های جین نیز به دلیل ساختار راه‌راه و ضخیمی که دارند برای محیط‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. پارچه لی یا جین با نام دینم (Denim) نیز شناخته می‌شود. هرچند که این پارچه انواع مختلفی دارد و می‌تواند مصارف مختلفی داشته باشد اما معمولاً برای دوخت شلوار لی استفاده می‌شود.
پارچه جین چیست؟
کلمه جین یا جینز (Jeans) برگرفته از یک واژه فرانسوی است که به معنی آبی (bleu de Gênes) است. پارچه لی برای اولین بار در کشورهای فرانسه و هند برای دوخت لباس ملوانان استفاده شده است. همان‌گونه که گفته شد این پارچه امروزه بیشتر برای دوخت شلوار جین مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولین بار شلوار جین توسط افرادی مانند ژاکوب دیویس، لوی استراوس و کالوین راجرز در سال ۱۸۷۳ دوخته شد اما از سال ۱۹۵۰ به بعد بود که استفاده از پارچه و شلوار جین در میان مردم، خصوصاً نوجوانان و جوانان رایج شد.
هرچند که امروزه و با پیشرفت تکنولوژی‌ها در سراسر جهام برندهای معتبر و محبوب زیادی هستند که در زمینه تولید پارچه و شلوار لی فعالیت می‌کنند اما لیواز و رانگلر را می‌توان به‌عنوان قدیمی‌ترین مارک‌های شلوار جین در جهان دانست. شلوار و پارچه جین از ابتدا به رنگ آبی بوده است چرا که این به دلیل تیرگی دیرتر کثیف می‌شود و برای لباس‌های کار نیز مناسب است. برای رنگ کردن پارچه لی از نیل استفاده می‌شود. ازآنجاکه بیشتر پارچه‌های لی به رنگ آبی هستند و برای رنگ‌آمیزی آن‌ها به نیل نیاز است، سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن نیل در صنعت پارچه جین استفاده می‌شود.
تولید پارچه جین
هرچند که ایده تولید پارچه جین برای اولین بار توسط ژاکوب ارائه شد و با استقبال بی‌نظیری از طرف مردم روبه‌رو شد اما به دلیل نداشتن پول کافی برای ثبت حق امتیاز آن تصمیم گرفت که به‌صورت شراکتی با لوی استراوس حق امتیاز این پارچه‌ها را به نام خود ثبت کنند و در سال ۱۸۷۲ این امر عملی شد و درنهایت در سال ۱۸۷۳ حق امتیاز پارچه جین به نام ژاکوب و استراوس به شمار ۱۳۹.۱۲۱ در آمریکا ثبت شد. سال ۱۸۷۳ به‌عنوان تاریخ رسمی تولد رسمی بلوجین شناخته می‌شود. با توجه به آنکه ایده اولیه پارچه لی به ژاکوب تعلق داشت ولی از نظر مالی بضاعت بالایی نداشت، لوی استراوس او را به‌عنوان سرپرست تولید این شلوارها در شرکت خود استخدام کرد. با توجه به آنکه شلوار جین با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد و از کیفیت و دوام خوبی برخوردار بود بعد از دو سال از شروع تولید آن دو کارخانه دیگر در سانفرانسیسکو راه‌اندازی کردند.
پارچه‌های کتان که برای دوختن این شلوارها استفاده می‌شد از یکی از معروف‌ترین کارخانه‌های پارچه سازی منچستر انگلیس تأمین می‌شد. پارچه جین علاوه بر داشتن کیفیت و ضخامت عالی و طول عمر بالا از قیمت بسیار خوبی نیز برخوردار بود به‌گونه‌ای که تمام کارگران از این شلوار لی استفاده می‌کردند و برای یک دست لباس کار کامل فقط ۱.۲۵ دلار هزینه می‌کردند که بسیار به‌صرفه بود.
حق امتیاز پارچه لی ۲۰ سال کامل در اختیار شرکت استراوس بود. در سال ۱۸۹۰ شلوارهای جین با نام ۵۰۱ معرفی شدند و تا به امروز نیز با این نام شناخته می‌شوند. زمانی که حق انحصار این پارچه‌ها از دست شرکت استراوس خارج شد، بسیاری از کارخانه‌های تولید پوشاک از این پارچه محبوب کپی‌برداری کردند و به سرعت در تمام دنیا کارخانه‌هایی برای تولید آن احداث شدند. در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ استفاده از شلوار لی به شدت در میان نوجوانان و جوانان شایع شد و ازآنجایی‌که این قشر از جوامع لغت لیوایز را برای این شلوارها به کار می‌بردند، شرکت استراوس نیز این لغت را به‌عنوان علامت تجاری خود ثبت کرد تا به یک برند جهانی تبدیل شود.
انواع پارچه جین
از زمان تولید اولین پارچه و شلوار لی تا امروز همواره تغییرات زیادی در رنگ، ساختار و تولید این پارچه محبوب صورت گرفته است به‌گونه‌ای که امروزه بیش از ۱۰ پارچه مختلف جین در بازارها در دسترس مردم قرار دارد که به شرح زیر هستند:
- جین ۱۰۰ درصد که از دوام و استحکام بالایی برخوردار است و برای اهداف مختلفی می‌توان از آن استفاده کرد
- جین خام که بعد از رنگ شدن شسته نمی‌شود و با نام Unsanforized نیز شناخته می‌شود و ظاهر آن همان چیزی است که ما از جین تصور داریم.
- جین Sanforized که توسط یک فرایند تراکمی چروک شده است و بعد از شستشو دیگر چروک نخواهد شد
- جین رنگی که خود به دو دسته آبی و سایر رنگ‌ها تقسیم می‌شود. امروزه جین رنگی در رنگ‌های مختلف از قرمز تا سبز را می‌تواند یافت که هر کدام استفاده‌های متنوعی دارند
- جین کشی یا استرج که شامل الیاف‌هایی مانند Lycra و Spandex هستند و دارای خاصیت کشسانی می‌باشند
- جین لبه‌دار که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و معمولاً از یک نوار نارنجی یا قرمز برای لبه‌های آن استفاده می‌شود. امروزه بهترین جین‌های لبه‌دار در ژاپن تولید می‌شود
- جین سنگ‌شور شده که امروزه جز محبوب‌ترین پارچه‌های جین در سراسر جهان است و دارای ویژگی‌هایی است که تا حدی کهنه و کارکرده به نظر برسد.
- جین Poly که دارای الیاف پلی‌استر است و بسیار نرم و مرتجع می‌باشد و بیشتر در دوخت ژاکت و بلوز استفاده می‌شود و طول عمر بالایی نیز دارد
- جین Ecru که به هیچ عنوان رنگرزی نمی‌شود و رنگ آن کاملاً طبیعی است و به جین سفید نیز معروف است
- جین Bull که بسیار مستحکم و مقاوم است و بیشتر برای دکوراسیون از آن استفاده می‌شود تا پوشاک
- جین Thermo که یک جین دولایه است و درواقع یک آستر ساده به جین اصلی متصل شده است و باعث می‌شود لباس‌ها صاف و اتوکشیده به نظر برسند.
استفاده‌های اصلی از پارچه و شلوار لی
همان‌طور که گفته شد از همان ابتدای اختراع و تولید پارچه جین به شدت مورد استقبال مردم خصوصاً در محیط‌های کار قرار گرفت. بیشترین استفاده‌هایی که از پارچه جین شده است به شرح زیر هستند
- در قرن ۱۸ با توسعه و رونق کشاورزی، کارگران از لباس جین برای کار در مزارع استفاده می‌کردند، زیرا هم استحکام و دوام بالایی داشت و هم قیمت مناسبی داشتند و به راحتی نیز ترمیم می‌شدند
- در قرن ۱۹ لباس‌های جین در میان کارگران معادن طلا نیز محبوب شد و به سرعت رواج پیدا کرد. همچنین گاوچران‌ها از این لباس به دلیل استحکام و دوام بالایی که داشت استفاده می‌کردند. در زمان جنگ جهانی دوم نیز لباس جین به میدان‌های نبرد راه پیدا کرد و سربازان آمریکایی از آن استفاده می‌کردند. از سال ۱۹۵۰ به بعد تقریباً تمامی قشرهای جامعه حتی کشورهای آسیایی و آفریقایی نیز به استفاده از این پارچه‌ها رو آوردند و تا به امروز نیز همچنان به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین پارچه‌ها در میان مردم شناخته می‌شود.
نظرات کاربران